سنجش کیفیت زندگی شهری با الگوبرداری از شاخص های بارومتر اروپایی (مطالعه موردی: شهر قزوین)

کیفیت زندگی شهری بیانگر رفاه افراد، اجتماعات، و محیط ‏های شهری است و با افزایش جمعیت شهرها و سرعت شهرنشینی بیش از پیش مهم‏تر شده است. سنجش کیفیت زندگی شهری پتانسیل شناسایی الگوهای فضایی و روندهای پیش‏روی جوامع را دارد و می‏تواند مسیر مطمینی برای شناخت، ارزیابی، و نیازسنجی در برنامه‏ ریزی شهری باشد. مرور نظام‏ مند پژوهش‏های این حوزه معیارهای متنوعی را در شاخص‏های ارزیابی نشان می‏دهد. پایایی برخی از معیارهای پژوهش داخلی گزارش نشده است. در این پژوهش با الگوبرداری از مدل سنجش کیفیت زندگی در شهرهای اروپایی (بارومتر اروپایی) مقیاسی با دسته ‏بندی نسبتا مختصر و جدید از معیارهای سنجش کیفیت زندگی طراحی شده و با به ‏کارگیری عوامل پایای مدل نهایی به ارزیابی وضعیت کیفیت زندگی در شهر قزوین پرداخته شده است. با نظرسنجی از ساکنان شهر قزوین توسط پرسش‏نامه و اجرای تحلیل عاملی اکتشافی در نرم‏ افزار SPSS، پایایی شش عامل توسط آلفای کرونباخ محرز شد. سپس، میزان کیفیت زندگی در این شهر با استفاده از آزمون T تعیین شد. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی-پیمایشی است. بر اساس یافته ‏های پژوهش، معیارهای رضایت از زندگی، پاکیزگی و نظافت، کالبد شهری و ایمنی، امنیت و اعتماد به ‏ترتیب بیشترین رضایت کلی را کسب کردند. بیشترین نارضایتی مربوط به عوامل وضعیت اقتصادی و خدمات آموزشی و رفاهی است. بر اساس نتایج پژوهش، میزان کیفیت زندگی در شهر قزوین بسیار اندک ارزیابی شد و رتبه‏ بندی عوامل رضایت و مناطق سه‏گانه شهری نیز به‏ دست آمد. همچنین، شاخص سنجش بومی و پایا با دسته ‏بندی جدیدی از معیار‏های سنجش کیفیت زندگی شهری حاصل شد.