بررسی نقش عوامل طبیعی بر امنیت رودخانه های مرزی ایران
مسئله آب در میزان توسعه و امنیت کشورها تاثیر زیادی دارد. بنابراین، توجه به منابع آب در کشور و مسایل رودخانه های مرزی و مطالعه نقش آب در رفتارهای سیاسی بسیار حایز اهمیت است. در طول چند دهه اخیر، تنشهای امنیتی زیادی در خاورمیانه در اثر آبهای مرزی یا رودخانه های مرزی وجود داشتهاست. کشور ایران از این تنشها و درگیریها مستثنا نیست. برقراری امنیت در مناطق مرزی مستلزم طراحی و تدوین برنامه ها و سیاستهای گوناگون است که به نوع مرز و چگونگی پیدایش مرز بستگی دارد. در این میان، رودخانه ها، به عنوان مرزهای طبیعی دو واحد سیاسی، به دلیل ماهیت تغییرپذیری و تنوع مورفولوژیکی خود، آثار محسوسی بر روابط سیاسی دو کشور، به ویژه بر سر مسایل مرزی، دارند. تغییرات این رودها، که مرزهای ایران و همسایگان را تشکیل داده اند، به دلایل مختلف از زمان شکل گیری مرز همواره روابط دو کشور دو سوی مرز را به شدت تحت تاثیر قرار داده و کاهش سهم هر کدام پیامدهای امنیتی بسیاری در پی داشته است. این پژوهش بنیادی با روش توصیفی- تحلیلی در صدد بررسی این موضوع است که عوامل طبیعی بر شکل رودخانه های مرزی و در نهایت امنیت ملی تاثیرگذارند. درواقع، مرزهایی که از مناطق کوهستانی، باتلاقها، یا جنگلهای متراکم عبور میکنند کمتر باعث منازعه و کشمکش میشوند. اما، مرزهایی که از مناطق دشتی و کمارتفاع عبور میکنند، به ویژه رودخانه ها، دارای اهمیت بیشتری هستند. بنابراین، هر عامل و مسیلهای که در تحدید و تغییر مرز اثرگذار باشد باید مورد توجه و بررسی قرار گیرد. از جمله عوامل جغرافیایی موثر در سیمای رودخانه ها عبارت است از: روابط مکانی و فضایی، توپوگرافی و زهکشی، زمینشناسی و خاک، پوشش گیاهی، آب و هوا (اقلیم)، و انواع فرسایش. نتایج تحقیق نشان میدهد تغییر خصوصیات و سیمای طبیعی رودخانه ها در طول زمان باعث بروز اختلافات مرزی و به چالش کشیدن امنیت در دو طرف مرز شده است.
امنیت ، ایران ، عوامل طبیعی ، رودخانه ، مرز
- حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران میشود.
- پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانههای چاپی و دیجیتال را به کاربر نمیدهد.