سواد ریاضی دانش آموزان پایه نهم: پژوهشی براساس آزمون مطالعه پیزا

پیشینه و اهداف:

 در محیط های کاری، لازم است کارکنان معنای محاسباتی را که در زمینه کاری خود انجام می دهند، درک نمایند و در واقع کارفرمایان سطح مطلوبی از کاربرد ریاضی را از کارکنان خود انتظار دارند. آموزش و پرورش موظف است متناسب با پیشرفت علم و فنآوری، دانش آموزان را شهروندانی مفید برای جامعه تربیت کند. سوال این است که یک دانش آموز پس از تحصیلات اجباری، توان رویارویی با چالش های روزمره را دارد یا نه. در بسیاری از جوامع آموزشی این آمادگی و توانمندی را سواد و به طور خاص سواد ریاضی می نامند. به بیان دیگر سواد ریاضی شامل کاربردهایی از ریاضی در رابطه با زندگی واقعی می باشد. همچنین، شورای ملی معلمان ریاضی بیان کرده است از مهمترین اهداف آموزش ریاضی آن است که دانش آموزان به نقش ریاضی و کارآیی آن در جریان زندگی و پرورش نیروی تفکر و استدلال واقف شوند. به علاوه، نسبت به ظرفیت ها و قابلیت های خود در انجام تکالیف ریاضی و موقعیت های مختلف حل مسئله اعتماد و اطمینان داشته باشند. هدف از پژوهش حاضر، بررسی سواد ریاضی دانش آموزان پایه نهم می باشد.

روش ها:

 پژوهش از نوع توصیفی و به روش پیمایشی انجام شده است. جامعه آماری دانش آموزان پایه نهم دوره متوسطه اول شهرستان نجف آباد و نمونه شامل 266 دانش آموز دختر و پسر می باشد که به روش تصادفی خوشه ای انتخاب شده اند. ابزار اندازه گیری یک آزمون محقق ساخته است که بر اساس آزمون مطالعات پیزا طراحی شده و شامل 8 مسئله و مشتمل بر 14 سوال بود و سواد ریاضی دانش آموزان را در زمینه ها و حیطه های محتوایی مختلف با استفاده از فرایندهای ریاضی بررسی می کرد. روایی صوری و محتوایی ابزار پژوهش توسط صاحب نظران آموزش ریاضی و دبیران مجرب ریاضی، تایید شد.

نتایج نشان داد که دانش آموزان در آزمون سواد ریاضی عملکرد مطلوبی ندارند. یافته ها حاکی از فاصله زیاد دنیای ریاضی دانش آموزان در تمامی زمینه های مسایل، حیطه های محتوایی و فرایندهای ریاضی با دنیای واقعی می باشد. امید است نتایج این پژوهش، منجر به بازنگری در کتاب های درسی، آموزش معلمان و روش های ارزشیابی با هدف ارتقاء سواد ریاضی دانش آموزان شود تا دانش آموزان با تمایل بیشتری در کلاس ریاضی حاضر شوند.

در حالی که،  برای پیشرفت و توسعه یک جامعه نیاز است که شهروندان در زندگی شخصی خود پویا وموفق عمل کنند و توانایی حل مسایل شخصی خود را داشته باشند. انتظاری که از یک دانش آموز 15 ساله می رود این است که بتواند مثلا برای خریدهای شخصی خود از نظر اقتصادی، تصمیم گیری کند و یا اینکه در جریان سود حاصل از خرید و فروش اجناس در حد برآورده کردن نیازهای شخصی خود باشد. با توجه به اینکه متخصصان آموزش معتقدند دانش آموزان برای ورود به محیط های دانشگاهی و بازار کار به هر دو مولفه مهارت های ارتباطی و توانایی حل مسئله نیازمند هستند و این دو مهم از طریق تقویت سواد ریاضی به دست می آیند، پرداختن به عملکرد نامطلوب دانش آموزان در سنجش سواد ریاضی خالی از لطف نیست.