معنویت گرایی در محیط کار دانشگاه و اثربخشی رهبری گروه های آموزشی

پیشینه و اهداف:

 ازآنجایی که دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی سرمایه انسانی مولد جامعه را تربیت می کنند، از جانب سیاست گذاران آموزشی و جامعه در قبال عملکرد، پاسخگویی، رسیدن به عدالت و تحول اجتماعی تحت فشار هستند. همین امر، موجب ضرورت بازسازی مفهوم جدیدی از رهبری و اخلاقی کردن آن است. آموزش عالی، نهاد مکمل آموزش های عمومی نظام مند ابتدایی و متوسطه و محصول تجدید حیات تمدنی است. آموزش عالی می تواند به توسعه زیرساخت ها و ساختارهای جامعه در همه ابعاد خدمت کرده و حفظ و پاسداری از دستاوردها و آرمان های جامعه را تسهیل کند. نظام آموزش عالی به واسطه ی نقشی که در تربیت نیروی انسانی ماهر و متخصص موردنیاز بخش های اقتصادی و اجتماعی ایفا می کند، از سهم و اهمیت قابل توجهی در توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی برخوردار است. آموزش عالی کارآمد موجب کارآمدی همه نهادها و سازمان های جامعه شده و با توجه به محدودیت منابع، موجب افزایش بهره وری و کار آیی افراد و سازمان ها می شود؛ که عوامل مهمی همچون معنویت در محیط کار در کارکرد بهره وری این نهاد می توانند نقش آفرینی کنند. هدف پژوهش حاضر، بررسی نقش پیش بینی کننده ی معنویت گرایی در اثربخشی رهبری در محیط کار دانشگاه است.

روش ها :

این پژوهش ازنظر هدف، یک تحقیق کاربردی و ازنظر نحوه گردآوری داده ها، کمی به روش پیمایشی توصیفی می باشد. نمونه آماری به روش تصادفی طبقه ای با استفاده از فرمول کوکران به تعداد 115 نفر از اعضای هییت علمی دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی در سال تحصیلی 94-93 بودند. ابزار اندازه گیری پرسشنامه «معنویت در محیط کار» میلیمان و همکاران و پرسشنامه رامسدن با عنوان «اثربخشی رهبری» در گروه های آموزشی دانشگاه است. روایی صوری و محتوایی پرسشنامه ها، توسط پنج تن از اساتید متخصص درزمینه موضوع، تایید شد. تجزیه وتحلیل داده ها با استفاده  از نرم افزار SPSS نسخه 22 بوده است. میزان آلفای کرونباخ برای تعیین پایایی ابزارها به ترتیب، .89 و .87 به دست آمد.

یافته ها نشان داد که ضریب همبستگی معنویت گرایی در محیط کاربر اثربخشی رهبری با میزان .75 در سطح اطمینان 95% معنی دار است. همچنین، با توجه نتایج ضرایب استاندارد، کار معنادار و هم سویی باارزش ها، به ترتیب.26 و .31 و در سطح اطمینان 95% معنی دار هستند؛  بر اساس نتایج حاصل شده، مولفه ی هم سویی باارزش ها به تنهایی می تواند قوی ترین پیش بینی کننده ی اثربخشی رهبری مدیران در گروه های آموزشی باشد و 0.54 درصد از واریانس اثربخشی رهبری مدیران گروه های آموزشی را به گونه ای معنادار(.05 p <) تبیین نمایند.

نتایج این پژوهش، گویای آن هستند که توجه به دو مولفه کار معنادار و همسویی باارزش ها در محیط کار به عنوان پیش بینی کننده اثربخشی رهبری می توانند اثربخشی رهبری مدیران را در گروه های آموزشی بهبود ببخشند. بدین منظور، پیشنهاد می شود در سطح مسیولین وزارت تحقیقات و علوم و فناوری، در تدوین آیین نامه ها در راستای وظایف آموزشی و پژوهشی اساتید مواردی را لحاظ کنند. اولا ازنظر مبانی ارزشی آن کار ارزشمند تلقی شود و ثانیه انتظارات موردنظر با ارزش های معنوی همسویی و همخوانی داشته باشند تا بر همین اساس، تصمیم گیرندگان و سیاست گذاران دانشگاه با وضع راهبردها و  اهداف کلان در اسناد بالادستی دانشگاه و همین طور تعریف عملیاتی آن ها از طریق تدوین آیین نامه های جدید در خصوص فعالیت های آموزشی و پژوهشی برای تولید دانش اخلاق بنیان در میان اعضای هییت علمی جهت ایجاد احساس معناداری در کار به لحاظ ارزشی، اقدامات عملی انجام دهند.