بررسی میزان مقبولیت آموزش الکترونیکی در مراکز آموزش عالی کشاورزی ایران، از دیدگاه اعضاء هیات علمی و دانشجویان دوره تحصیلات تکمیلی

پیشینه و اهداف:

 آموزش الکترونیکی جدیدترین شکل آموزش از راه دور است و به رویکردی در برنامه ریزی درسی گفته می شود که در آن علاوه بر استفاده از روش های فراگیرمحور، از ابزارهای رایانه ای و اینترنت استفاده می شود. اولین نسل از آموزش الکترونیکی یا برنامه های آموزشی مبتنی بر وب، تاکید بر ارایه کلاس های فیزیکی بر پایه محتوای آموزشی و اینترنت داشت. امروزه، بسیاری از دانشگاه ها و موسسات آموزشی در سراسر دنیا با طراحی و ارایه برنامه ها و دوره های آموزش الکترونیکی پا به عرصه وجود نهاده اند تا پاسخ گوی تقاضای روزافزون علاقه مندان برای آموزش باشند. یکی از ویژگی های مطلوبی که می تواند نقش مهمی در افزایش کارایی و اثربخشی این نوع آموزش داشته باشد، شخصی سازی محیط یادگیری مطابق ویژگی های یادگیرندگان است. این تطابق، به این منظور است که کاربر بتواند با توجه به اهداف، دانش و ترجیحاتش از محتوای یادگیری و خدمات دیگر نظام بهره مند شود و نظام به جای یک برخورد یکسان با همه، با هرکس مطابق ویژگی های خودش برخورد کند. هدف از پژوهش حاضر، بررسی عوامل موثر بر پذیرش آموزش الکترونیکی در مراکز آموزش عالی کشاورزی ایران و تعیین موثرترین سازه ها بر پذیرش این فناوری از سوی اعضاء هیات علمی و دانشجویان دوره تحصیلات تکمیلی است. این پژوهش با استفاده از پیمایش و با بهره گیری از تکنیک آماری چند متغیره تحلیل مسیرانجام شد.

جامعه آماری در این پژوهش، متشکل از اعضاء هیات علمی و دانشجویان دوره تحصیلات تکمیلی مراکز آموزش عالی کشاورزی ایران هستند. برای سنجش میزان پایایی پرسشنامه، از آلفای کرونباخ استفاده شد. میزان آلفای کرونباخ کلی برای 68 گویه پرسشنامه، عدد 5/88% به دست آمد که عدد قابل قبولی بوده و نشان دهنده پایایی بالای پرسشنامه است. در مجموع، تعداد 646 پرسشنامه از جامعه آماری پژوهش در چهار دانشگاه جمع آوری شد. پس از انجام تکنیک آماری چند متغیره تحلیل مسیر و از طریق محاسبه ارقام ضرایب بتا برای مسیرهای مختلف، اهمیت هر مسیر تعیین شد.

نتایج تحقیق نشان داد، در صورتی که اعضاء هیات علمی و دانشجویان دوره تحصیلات تکمیلی آموزش عالی کشاورزی ایران به این ذهنیت برسند که استفاده از آموزش الکترونیکی برای انجام فعالیت های آموزشی آنان در مراکز آموزش عالی کشاورزی سودمند و قابل اعتماد است، حتی اگر با هنجار ذهنی آنان سازگار نبوده و دارای ریسک باشد، باز هم از آموزش الکترونیکی استفاده خواهند نمود؛ همچنین از منظر پاسخ گویان، آموزش الکترونیکی، آموزشی امن و مناسب تشخیص داده شد، به گونه ای که، ریسک های احتمالی موجود در این گونه آموزش ها در محیط های مجازی، تاثیری در نگرش آن ها نسبت به این نوع آموزش ندارد.

بنابراین، می توان گفت در صورتی که اعضاء هیات علمی و دانشجویان دوره تحصیلات تکمیلی آموزش عالی کشاورزی ایران به این ذهنیت برسند که استفاده از آموزش الکترونیکی برای انجام فعالیت های آموزشی آنان در مراکز آموزش عالی کشاورزی «سودمند» و همچنین «قابل اعتماد» است، حتی اگر با «هنجار ذهنی» آنان سازگار نبوده و «ریسک درک شده ای» نیز داشته باشد، باز هم از آموزش الکترونیکی استفاده خواهند نمود.