نقد نظریه ضریب فزاینده پایه پولی و برخی دلالت های اقتصاد کلان نظریه خلق اعتبار بانکی

مناقشه بین حامیان دو نظریه «خلق اعتبار بانکی» و «ضریب فزاینده پایه پولی» در مورد نحوه خلق پول بانکی از دهه 1920 میلادی آغاز شد و تا قبل از بحران مالی 8-2007 با غالب شدن دیدگاه ضریب فزاینده به پایان رسید. اما پس از بحران مالی بسیاری از بانک های مرکزی، نهادهای مالی بین المللی و اقتصاددانان برجسته اذعان کردند که روایت نظریه ضریب فزاینده از ماهیت واسطه گری هر بانک و نحوه خلق پول سیستم بانکی نادرست است. بحران مالی دهه اخیر نشان داد نه تنها بحرانی در اقتصاد بلکه بحرانی در علم اقتصاد نیز وجود دارد که ناشی از فهم نادرست ماهیت بانک و فرایند خلق پول بانکی است. زیرا این واقعیت که هر بانک بصورت فردی دارای توانایی خلق پول (اعتبار) است و در هنگام خلق پول، سند بدهی خود را منتشر می کند (نظریه خلق اعتبار بانکی)، موجب معکوس شدن برخی از نظریه های اقتصاد کلان می شود و دلالت های عمیقی برای فهم بسیاری از پدیده ها و مفاهیم دیگر در اقتصاد دارد.  در مقاله حاضر ابتدا با روش تحلیلی-توصیفی، مطالعه اسناد کتابخانه ای و با استفاده از تحلیل حسابداری به بررسی خطاهای نظریه ضریب فزاینده پرداخته شده است و سپس برخی از دلالت های اقتصاد کلان نظریه خلق اعتبار بانکی از جمله برای نرخ بهره، پس انداز و سرمایه گذاری با روش تحلیلی-توصیفی و مطالعه اسناد کتابخانه ای مطرح می شود.