بررسی فونستیک ماهیان غیربومی در رودخانه های استان تهران

ایران از لحاظ اقلیم حیاتی در منطقه تبادلات جغرافیای جانوری مهمی قرار گرفته و از این رو دارای فون ماهیان متنوع و جالبی است. این پژوهش به بررسی فونستیک گونه های غیربومی ماهیان در رودخانه های استان تهران (جاجرود، حبله رود، نمرود و لار) پرداخته است. در طی این تحقیق که در پاییز و زمستان 1395 و بهار و تابستان 1396 صورت گرفت، نمونه   برداری از ماهیان به صورت فصلی با استفاده از دستگاه الکتروشوکر و تورهای دستی و انتظاری در دوازده ایستگاه در رودخانه های استان تهران صورت گرفت. نمونه ها پس از صید با فرمالین تثبیت شده و جهت بررسی های زیست سنجی به آزمایشگاه منتقل گردیدند و توسط کلیدهای شناسایی معتبر مورد شناسایی قرار گرفتند. این بررسی نشان داد به طورکلی 7 گونه متعلق به 6 جنس و 3 خانواده از 3 راسته مربوط به رده ماهیان استخوانی شناسایی شدند. از نظر تعداد گونه، ماهی قزل آلای رنگین کمان (Oncorhynchus mykiss) دارای رتبه اول و ماهی کاراس یا کپور برکه ای (Carassius carassius) در مرتبه بعدی قرار داشت. هم چنین گونه های ماهی آزاد چشمه ای (Salvelinus fontinalis)، ماهی خیاطه (Alburnoides eichwaldii)، سیاه ماهی (Capoeta  aculeate)، ماهی قرمز یا کپور طلایی (Carassius auratus)، ماهی لوچ سبیلک دار (Oxynemacheilus angorae) نیز در رودخانه های مورد مطالعه صید شدند. بیش ترین تعداد گونه های غیربومی در رودخانه ها عبارت بود از: رودخانه لار> رودخانه جاجرود > رودخانه حبله رود = نمرود. در ایستگاه های فشم، خمده و پلور هیچ گونه غیربومی یافت نشد. نتایج حاکی از گسترش گونه های ماهیان غیربومی در رودخانه های استان تهران از طریق عمدی و غیرعمد است. این ماهیان، ممکن است برای غذا و مکان های تخم ریزی با ماهیان بومی رقابت کنند. حتی برخی از آن ها قادرند با ماهیان بومی تولید هیبرید نمایند، ممکن است ماهیان بومی را شکار نموده و یا به عنوان منبع بیماری بر جمعیت ماهیان بومی تاثیر بگذارند و از این حیث شناسایی آن ها و بررسی تاثیراتشان بر منابع آبی بسیار حایز اهمیت می باشد.