اثر عمق خاک و سایه انداز سه رقم نخل بر سینتیک آزادسازی مس در خاک آهکی

مس از جمله عناصر ضروری اما کم مصرف برای گیاهان می باشد که کمبود آن در خاک های آهکی معمول است. از آنجایی که بخش اعظمی از خاک های ایران آهکی می باشند، ممکن است کشاورزان و باغداران در طول فصل کشت، با کمبود این عنصر مواجه شوند. با توجه به اهمیت مس در تغذیه درختان خرما، به ویژه در خاک های آهکی، درک بهتر مکانیسم و سینتیک آزادسازی مس از خاک می تواند اطلاعات مفیدی را در مورد عوامل موثر بر فراهمی زیستی این عنصر ارایه دهد. بنابراین پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر عمق و سایه انداز سه رقم نخل خرما بر سینتیک آزادسازی مس از خاک های تحت کشت درخت نخل خرما انجام شد. بدین منظور از سه عمق 20-0، 40-20 و60-40 سانتی متری دو مکان سایه انداز و خارج از سایه انداز سه رقم درخت نخل شاهانی، قصب و حلوان مقداری خاک جمع آوری گردید. عصاره گیری در هشت دوره زمانی به کمک عصاره گیرAB-DTPA انجام شد. نتایج این تحقیق نشان داد که سه معادله تابع توانی، الوویچ ساده و انتشار سهموی بهترین معادلات توصیف کننده آزادسازی مس بودند. روند آزادسازی مس ابتدا تا زمان دو ساعت سریع و بعد از آن کاهش یافت و شیب ثابتی را طی کرد. نتایج این تحقیق حاکی از تاثیر مثبت سایه انداز درختان نخل بر قابلیت دسترسی و سرعت آزادسازی مس از خاک های آهکی بود به گونه ای که سرعت آزادسازی مس مربوط به عمق60-40 سانتی متری خاک های زیر سایه انداز  نسبت به همین عمق در خارج از سایه انداز بیشتر بود که علت آن را می توان  ترشحات ریشه و کاهش پ هاش  دانست. از بین سه رقم مورد استفاده در این پژوهش خاک تحت کشت رقم شاهانی بیشترین میزان رهاسازی مس را داشت.