بررسی مدل مقاومت جریان سه پارامتری در رودخانه های درشت دانه (مطالعه موردی: رودخانه دریوک)

رایج ترین رویکرد اتخاذشده برای مقاومت جریان در هیدرولیک کانال های باز معادله مانینگ می باشد. ازآنجاکه ضریب زبری مانینگ عمق آب و سرعت جریان را ثابت در نظر می گیرد و شرایط جریان در رودخانه ها غیریکنواخت است؛ ضروری است این معادله با در نظر گرفتن مشخصات هندسی و هیدرولیکی رودخانه ها تعدیل گردد. بر این اساس در این مقاله یک مدل مقاومت جریان سه پارامتری که شکل کلی تری از معادله مانینگ است، ارایه می شود. پارامترهای این مدل با استفاده از اندازه گیری های 8 مقطع از رودخانه درشت دانه دریوک در استان مازندران که دارای پوشش گیاهی در سواحل خود می باشد، واسنجی شدند. با کاربرد سه روش مشخصات لایه مرزی، قانون سهمی و دونقطه ای و روش ضمنی دارسی-ویسباخ، سرعت برشی محاسبه گردید. نتایج نشان داد که روش ضمنی دارسی -ویسباخ از دقت بالایی در برآورد مقاومت جریان برخوردار است. همچنین صحت نتایج از طریق مقایسه دبی محاسبه شده به وسیله مدل با مقدار دبی اندازه گیری شده تایید شد. نتایج نشان داد که مدل سه پارامتری در 75 درصد مقاطع برآورد بهتری نسبت به معادله مانینگ دارد. همچنین میانگین درصد خطای مدل ارایه شده 24 درصد بود درحالی که این مقدار برای معادله مانینگ 32 درصد محاسبه شد.