بررسی شیوع هیپرلیپیدمی، اضافه وزن، فشار خون بالا و میزان فعالیت بدنی در افراد دیابتی و IGT و مقایسه آن با افراد سالم در روستاهای استان زنجان

با توجه به اینکه چاقی، افزایش فشار خون، بالا بودن چربیهای خون و دیابت در ابتلا به آترواسکلروز که جزو علل اصلی مرگ و میر است از عوامل خطر دار محسوب میشود و با توجه به عدم وجود مطالعات همه گیر شناختی کافی در این زمینه، به خصوص در جوامع روستایی کشور این مطالعه به روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای روی 1977 نفر از ساکنان روستاهای استان زنجان با سن بالای 30 سال شامل 706 (36 درصد) مرد و 1271 (64 درصد) زن صورت گرفت. جهت اندازه گیری کلسترول و تری گلیسرید نمونه خون ناشتا گرفته شد و برای تشخیص افراد دیابتی و IGT از آزمون تحمل گلوکز با 75 گرم گلوکز استفاده شد. میزان فشار خون، وزن و قد افراد اندازه گیری و نمایه توده بدن محاسبه شد. نسبت دور کمر به دور باسن به عنوان عامل تعیین چاقی شکمی محاسبه شد. میانگین نمایه توده بدن در افراد دیابتی 19/6± 28/1 در افراد با IGT 6± 30   و در افراد سالم 3± 25/6 کیلوگرم در مترمربع بود (0/001>P). در گروه دیابتی ها و افراد سالم شیوع چاقی در زنان بیشتر از مردان بود. میانگین نسبت دور کمر به دور باسن در سه گروه تفاوت معنی داری نداشت. شیوع دیابت 9 درصد و IGT  6 درصد در افراد با فعالیت بدنی کم و افراد زمین گیر در مقایسه با کسانی که فعالیت سنگین بدنی داشتند با شیوع 2 درصد دیابت و 3 درصد IGT افزایش نشان میداد (0/001>P). در افراد با فشار خون سیستولیک زیر 140 میلیمتر جیوه، شیوع دیابت 3/2 درصد و شیوع IGT 2/5 درصد بود که این میزان در فشار خون سیستولیک بالای 160 میلیمتر جیوه به 06/ 5 درصد دیابت و 5/7 درصد IGT می رسید (0/001>P). همین روند در مورد فشار خون دیاستولیک نیز مشهود بود. میانگین تری گلیسرید در افراد دیابتی 98± 223 و در افراد با IGT 102 ±238 در مقایسه با افراد سالم64  ± 184 میلیگرم در دسی لیتر افزایش نشان میداد (0/001>P). میانگین کلسترول در افراد دیابتی و IGT به ترتیب 36 ± 206/6 و44 ± 217/7 نسبت به افراد سالم 25±199 میلیگرم در دسی لیتر افزایش نشان میداد . این بررسی نشان میدهد که عدم فعالیت جسمانی مناسب، فشار خون بالا، افزایش تری گلیسرید، کلسترول و چاقی از عوامل همراه دیابت می باشد که توصیه میشود در زمینه کنترل آنها از طریق اصلاح تغذیه، بهبود فعالیت بدنی و آموزش افراد اقدامهای لازم صورت گیرد.