تحلیل مضمونی و رمزگان تصویری نگاره «مویه پسر بر مرگ پدر» نسخه منطق الطیر مکتب هرات تیموری

مسئله پژوهش حاضر بر تحلیل رمزگان تصویری یکی از مهم‌ترین نگاره‌های وابسته به مضامین ادب عرفانی در عصر تیموری اختصاص دارد. این مسئله از آنجا ناشی می‌شود که از نیمه قرن نهم هجری، همزمان با رشد و گسترش عرفان و تصوف و همچنین شکوفایی مکاتب کتاب‌آرایی ایران در عصر تیموریان، به مصورسازی متون عرفانی توجه ویژه‌ای شد. ازجمله این آثار، نسخه منطق‌الطیر عطار موجود در موزه متروپولیتن است که از نسخ مصور نفیس با مضمون عرفانی به شمار می‌رود و تعدادی از نگاره‌های آن، ازجمله نگاره «مویه پسر بر مرگ پدر» منسوب به کمال‌الدین بهزاد و حاوی لایه‌های معنایی عمیقی است. این پژوهش قصد دارد ریشه‌های مضمونی و رمزگان تصویری نگاره مذکور را به‌عنوان منتخب نگارگری مضامین عرفانی در مکتب هرات تیموری، شناسایی و موردمطالعه قرار دهد. پرسش این است که در این نگاره، آزادی عمل هنرمند در پرداخت به مضمون و کاربست رمزگان تصویری تا چه میزان بوده است؟ نتایج تحقیق مبین این است که فضای حاکم و باورهای صوفیانه عصر تیموری تا حد بسیاری بر شکل‌گیری نگاره و انتخاب نمادها تاثیرگذار و رمزگان تصویری غنی همچون رنگ، نقشمایه‌ها، فقدان سرپوش، آرامگاه، مار و پرندگان، درخت چنار و نهر در نگاره به‌کاررفته ‌است که گاه ریشه در باورهای مذهبی و گاه نشات‌ یافته از فرهنگ هستند. این پژوهش به روش تاریخی-تحلیلی و شیوه جمع‌آوری اطلاعات، کتابخانه‌ای‌ است.