تامین مالی پروژه های ساخت، بهره برداری و انتقال (BOT)

امروز چالش اصلی کشورهای در حال توسعه شتاب بخشیدن به پیمودن راه کشورهای صنعتی و دست یافتن بر توسعه در زیر بناها است. در این میان از نظر دولت ها مهم ترین مساله تامین منابع مالی کافی برای این هدف است و به طور معمول این مهم ترین مساله به مشکلی غامض بدل می گردد. برای کشورهایی که فاقد منابع انرژی یا سایر منابع قابل عرضه در عرصه بین المللی هستند، ساده ترین راه استقراض خارجی از منابع بین المللی مانند بانک جهانی یا دولت های دیگر است. ولی این ساده ترین راه گاه مشکلات اقتصادی پیچیده ای برای دولت ها به بار می آورد. از این رو، کشورهای در حال توسعه راه حل دیگری جسته اند و از دل نظام مطرود اعطای امتیاز انحصاری شیوه ای مطلوب استخراج کرده اند مناسب برای تشویق سرمایه گذاری های خصوصی در زیر بناهای اقتصادی. این شیوه استفاده از ساز و کار «ساخت، بهره برداری و واگذاری» در توسعه صنایع مادر است. ستون اصلی این ساز و  کار طراحی نظامی مناسب برای تامین مالی بدون دخالت یا مقروض کردن دولت است. در این روش تامین مالی، خطرهای تجارتی و اقتصادی پروژه همانند منافع آن بر عهده بازار سرمایه است و به همین اعتبار می توان آن را «تامین مالی پروژه محور» نامید. هدف این مقاله معرفی این شیوه تامین مالی در چارچوب روش «ساخت، بهره برداری و واگذاری» است.