تاثیر زنجیره تامین سبز و مدیریت منابع انسانی سبز بر عملکرد زیست محیطی: نقش واسطه ای نوآوری سبز

آگاهی محیطی عموم، کارکنان شرکت‌ها و همچنین اجرای مقررات دولتی، سازمان‌ها را مجبور به استفاده از روش‌های زیست‌محیطی سازمانی مانند مدیریت زنجیره‌ تامین سبز، مدیریت منابع انسانی سبز و نوآوری سبز می‌کند. بنابراین، این مطالعه با هدف ارایه شواهد تجربی نشان می‌دهد که شیوه‌های مدیریت زنجیره تامین سبز، مدیریت منابع انسانی سبز و شیوه‌های نوآوری سبز به‌منظور تشویق سازمان‌ها در اجرای این روش‌ها، عملکرد محیطی را به‌طور قابل‌توجهی بهبود می‌بخشد.

 روش‌شناسی:

 پژوهش حاضر ازنظر هدف کاربردی و ازنظر نحوه‌ی گردآوری اطلاعات توصیفی و از نوع پیمایشی است. جامعه آماری متشکل از مدیران عالی، میانی و عملیاتی آگاه نسبت به موضوع موردبررسی بر اساس سمت سازمانی آنها در واحدهایی نظیر بازاریابی، فروش، توسعه محصول و تحقیق و‌ توسعه شرکت‌های کوچک ‌و‌ متوسط استان مرکزی است که میزان نمونه آماری برای معادلات ساختاری در نرم‌افزار سمپل پاور[1]، 321 نفر تعیین گردید که پرسشنامه میان 321 نفر از مدیران بنگاه‌های کوچک ‌و ‌متوسط استان مرکزی به‌صورت تصادفی ساده توزیع شد و تعداد 288 پرسشنامه تکمیل‌شده برگشتی تحت پوشش پی ال اس[2] قرار گرفت. برای پاسخ به فرضیات تحقیق از تکنیک مدل‌سازی معادلات ساختاری و روش حداقل مربعات‌جزیی استفاده شده است. گردآوری داده‌های پژوهش از طریق نظرسنجی به وسیله پرسشنامه‌ سینگ و همکاران (2020) برای متغیرهای رهبری تحول‌آفرین سبز و نوآوری سبز، پرسشنامه عبیدات و همکاران (2020) برای متغیرهای جهت‌گیری محیطی و مدیریت منابع انسانی سبز، پرسشنامه سمن و همکاران (2019) برای متغیر مدیریت زنجیره تامین سبز و عملکرد محیطی، به‌صورت الکترونیکی انجام گرفته است.

یافته‌ها: 

اتخاذ شیوه‌های مدیریت منابع انسانی سبز و شیوه‌های دیگر زیست‌محیطی مانند مدیریت زنجیره‌ تامین سبز و نوآوری سبز توسط سازمان‌های تجاری می‌تواند از فشارهای زیست‌محیطی، قوانین و مقررات دولتی و همچنین مردم (ازجمله مشتریان، تامین‌کنندگان، خریداران و جوامع) بکاهد و به فعالیت‌های سبزتری دست یابند.. در حقیقت، شیوه‌های مدیریت منابع انسانی سبز برای اجرای موفقیت‌آمیز سیستم‌های مدیریت محیطی امری حیاتی است. مفهوم نوآوری سبز، اجرای مدیریت زنجیره تامین سبز را با رویکردها و ایده‌های جدید به تولیدکنندگان ارتقا می‌دهد. به همین ترتیب، نوآوری سبز ممکن است اجرای مدیریت محیط‌زیست، به‌ویژه مدیریت زنجیره تامین سبز را برای تحقق نیازهای زیست‌محیطی سازمان‌ها تقویت کند.

نتایج گویای آن است که مدیریت منابع انسانی سبز بر نوآوری سبز شرکت‌های کوچک ‌و‌ متوسط تاثیر مثبتی دارد، ولی نوآوری سبز نتوانست نقش واسط مثبتی بین مدیریت منابع انسانی سبز و عملکرد زیست‌محیطی داشته باشد. نتیجه بعدی پژوهش حاضر این است که مدیریت زنجیره ‌تامین سبز تاثیر مثبتی بر نوآوری سبز و عملکرد زیست‌محیطی دارد. همچنین نتایج ،نشان دهنده تاثیر واسطه‌ای مدیریت منابع انسانی سبز بر ارتباطات بین پشتیبانی رهبری تحول‌آفرین سبز و جهت‌گیری محیط‌زیست داخلی و عملکرد محیطی ارایه می‌دهد.