نسبت نهضت آزادی ایران با تکثرگرایی و مداراجویی سیاسی؛ از پیروزی انقلاب تا تصویب قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران (بهمن 1357 آذر 1358)

اگرچه در روند گسترش و پیروزی انقلاب ایران، در سال های 1356 تا 1357، جریان اسلام گرا  نقش تعیین کننده ای ایفا کرد، اما انقلاب ایران از حضور و مشارکت موثر احزاب و گروه ها سیاسی چپ، ملی گرای لیبرال و برخی گروه ها دارای گرایشات توامان اسلام گرا، چپ و ملی گرا نیز برخوردار شد. نهضت آزادی ایران، که ارتباط نزدیکی هم با جریان اسلام گرا داشت، نقش مهمی در تحولات دوره انقلاب ایفا کرد. با توجه به اینکه، امام خمینی، رهبر انقلاب، تکثرگرایی و سیاست ورزی حزبی را در چارچوب نظام جمهوری اسلامی به رسمیت شناخته بود؛ در مقاله پیش رو تلاش می شود، به این پرسش پاسخ داده شود که نهضت آزادی ایران، از آستانه پیروزی انقلاب تا تصویب و تایید نهایی قانون اساسی در آذر 1358، که چارچوب حقوقی قانونی نظام جمهوری اسلامی را بنیان نهاد، چه رویکردی به تکثرگرایی، تحزب و مداراجویی سیاسی، در میان احزاب و گروه ها سیاسی سهامدار انقلاب، داشت؟ پژوهش حاضر به روش بررسی تاریخی (توصیفی تحلیلی) و با بهره گیری از تکنیک ردیابی فرایند انجام می شود. یافته های تحقیق نشان می دهد نهضت آزادی ایران، که گرایش سیاسی و مبانی فکری آن ترکیبی از اسلام و ملی گرایی لیبرال بود، به رغم انتقاداتی که به گرایشات و عملکرد جریان های مختلف سیاسی داشت، خواستار تعامل و مداراجویی سیاسی در میان احزاب و گروه ها سهامدار انقلاب بود. نهضت آزادی ایران، از تکثرگرایی، تحزب و سیاست ورزی مسالمت آمیز حزبی، در چارچوب نظام جمهوری اسلامی، حمایت می کرد.