مدل سازی اثرات تغییر کاربری اراضی و پوشش بر شدت بیابان زایی دشت مختاران با استفاده از روش CA_Markov

کاربری و پوشش اراضی یکی از عوامل مهم در ارتباط با خطر بیابانزایی است زیرا تخریب محیط زیست همیشه با حذف پوشش گیاهی طبیعی پدید می آید. در این پژوهش با ادغام سناریوهای تغییر کاربری اراضی با مدل ارزیابی بیابان زایی مدالوس (ESAs) حساسیت به بیابان زایی در حوزه آبخیز مختاران ارزیابی و به پیش بینی ریسک بیابان زایی پرداخته شد. نقشه های کاربری اراضی با استفاده از داده های سری-های زمانی تصاویر ماهواره ای لندست از سال های 1987 ،1998 ،2003 به عنوان سناریوی گذشته و 2015 به عنوان سناریوی حال حاضر طبقه بندی شد.نقشه کاربری اراضی سال 2025 و 2035 بر اساس شبیه سازی های مدل CA_Markovتهیه و به عنوان سناریوی آینده تعیین گردید. نتایج اعتبار سنجی با محاسبه کاپای تطابق کلی 95/0= Kno صحت مدل را تایید کرد و کاربری اراضی برای سال 2025 و 2035 بر اساس ماتریس مساحت انتقال مارکف و قوانین انتقال پیش بینی گردید. نتایج نشان داد در کل دوره مورد مطالعه، 29/68 کیلومتر مربع از وسعت اراضی دیم کاسته و 35/25 کیلومتر مربع به اراضی کشاورزی و باغی افزوده شده است. در پهنه کاربری پلایا-اراضی لخت، تغییرات به سمت افزایش وسعت این اراضی به میزان 86/26 کیلومتر مربع بوده است. همچنین روند تغییرات کاربری مرتع با رشد این اراضی به میزان 83/18 کیلومتر مربع مثبت ارزیابی شد. در مقایسه با سناریوی حال حاضر، روند بیابان زایی در سناریوی آینده با افزایش مساحت مناطق بحرانی از 9/30 به 7/48 درصد طی دوره20 ساله، روند بیابان زایی رو به افزایش پیش-بینی شد. حساس ترین کاربری به بیابان زایی اراضی پلایا- لخت شناخته شد.