مکان یابی QTLهای کنترل کننده برخی صفات مورفولوژیکی در لاین های اینبرد نوترکیب گندم نان

به منظور شناسایی QTL های کنترل کننده صفات مورفولوژیک در گندم نان، 148 لاین اینبرد نوترکیب گندم نان بهاره حاصل از تلاقی رقم Yecora Rojo(زودرس و پاکوتاه به عنوان والد پدری با منشاء آمریکا) و ژنوتیپ No.49 (دیررس و پابلند به عنوان والد مادری با منشاء سیستان و بلوچستان) به همراه والدین مورد مطالعه قرار گرفتند. صفات مورد مطالعه شامل طول پدانکل، طول سنبله، طول ریشک، طول برگ پرچم، تعداد سنبله، وزن سنبله و تعداد دانه در سنبله بود. نقشه پیوستگی براساس 202 نشانگر (177 نشانگر ریزماهواره و 51 نشانگر رتروترانسپوزون) در این مطالعه مورد استفاده قرار گرفت که طول نقشه حدود 36/691 سانتی مورگان با میانگین فاصله 42/3 بین هر جفت نشانگر بود و 21 کروموزوم گندم نان را پوشش می داد. تجزیه QTL بر اساس روش مکان یابی فاصله ای مرکب (CIM) انجام شد و برای QTL های شناسایی شده، اثرات افزایشی  برآورد گردید. نتایج تجزیه QTL نشان داد که برای ارتفاع بوته طول پدانکل، طول سنبله، طول ریشک، طول برگ پرچم و تعداد دانه در سنبله یک QTL   به ترتیب روی کروموزوم های 7B،5A ، 3A، 4A، 3Aو 3Aو دو  QTL برای تعداد سنبله و وزن دانه در سنبله برر وی کروموزوم های 3Aو 2Dو برای وزن سنبله سه QTLبر روی کروموزوم های 2A ، 5Dو 7Dشناسایی و مکان یابی گردید. در بین QTL های شناسایی شده QSNS3Aبیشترین اثر افزایشی را داشت. برای صفات طول پدانکل، وزن سنبله، تعداد دانه در سنبله و وزن دانه در سنبله اثر افزایشی منفی QTL های مکان یابی شده نشان دهنده توارث الل مطلوب در این جایگاه از والد No.49 به نتاج بود. واریانس فنوتیپی توجیه شده توسط این QTL ها از 93/4 تا 63/13 درصد متغیر بود. در این مطالعه تعداد QTL های شناسایی شده برای خصوصیات مرتبط با سنبله گندم بسیار کم بودند که می تواند به دلیل تعداد بالای QTL های با اثر کم، وجود اثرات متقابل و همچنین اثرات محیطی باشد.