شناسایی مولفه های فرهنگ ناب در دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی (یک مطالعه فراترکیب)

دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی با چالشهایی همچون افزایش رقابت، کمبود منابع و گوناگونی در تقاضای مشتری با توجه به خدمات درخواست‏ شده روبه‏رو می‏باشند که ضرورت توجه به فرهنگ ناب در موسسات آموزش عالی را نشان می‏دهد.

هدف عمده از ارایه این مقاله، شناسایی و بیان مولفه‏های فرهنگ ناب در دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی بود؛ به طوری که احترام به افراد، بهبود مستمر و حذف اتلاف محقق شود.

این مطالعه از روش کیفی و مرور نظام‏مند با هدف کاربردی استفاده کرد. مرور نظام‏مند جامعی از فصلنامه ‏ها، کتابها و رساله‏ ها صورت گرفت که از پژوهش پایگاه داده‏های مختلف با استفاده از سه کلید واژه «فرهنگ، ناب، آموزش عالی» و ارجاعات مرتبط بین سالهای 1990 تا 2021 صورت گرفت. در مجموع، 60 منبع (51 مقاله، شش کتاب و سه رساله) تجزیه و تحلیل شدند. معیارهای انتخاب اسناد، هم‏راستایی عنوان، چکیده و محتوا با فرهنگ ناب در آموزش عالی بود.

یافته‏ ها:

 نتایج نشان داد که هفت بعد شناسایی‏شده، فرهنگ ناب را در آموزش عالی شکل می‏دهند که عبارتند از: ارزشهای محوری، اصول ناب، رهبری، افراد، کار تیمی، ارتباطات با محیط و مصنوعات. به طور کلی، به نظر می‏رسد فرهنگ ناب، زمانی که برای بهبود عملیاتهای اجرایی و دانشگاهی در آموزش عالی به کار برده می‏شود، ارزش مهم و قابل اندازه‏گیری داشته باشد.

نتیجه‏ گیری: 

استفاده از مفهوم فرهنگ ناب در آموزش عالی، به صورت فزاینده‏ای موضوع مقبول مطالعات پژوهشی بوده است. تاکید برای گسترش فرهنگ ناب و ارزشهای محوری آن باید مورد توجه قرار گیرد.