اولویت بندی حفاظتی منابع آب سطحی ایران براساس حساسیت اکولوژیک

حفاظت از منابع آبی از ویژگی های اصلی توسعه پایدار است و در اسناد بین المللی و ملی بر لزوم حمایت از آنها در مناطق تحت حفاظت با هدف حفظ تنوع زیستی و خدمات بسیار آن ها نظیر تامین آب شرب تاکید شده است. در گام نخست مطالعه حاضر، منابع آبی سطحی کشور شامل پیکره های آبی مهم، رودخانه های دایمی و مناطق یخچالی بررسی و پس از تهیه نقشه های وضع موجود این منابع، حساسیت اکولوژیک آن ها با توجه به معیار های پیشنهادی و نظرات کارشناسی مشخص شد. در گام دوم، میزان پوشش دهی هر سه منبع آب سطحی توسط شبکه مناطق تحت حفاظت بررسی شد. نتایج نشان داد، معیار های رژیم جریان، طبیعی بودن، وسعت، غنای گونه ای ماهی ها/پرندگان، و وضعیت مدیریت حفاظتی در اولویت توجه برای مدیریت این منابع قرار گرفتند. همچنین، براساس این معیارها، تالاب های بختگان، ارژن، میانکاله، چغاخور، شادگان و انزلی و رودخانه های کر، کرج، سردآبرود، چهلگرد و سفیدرود حساس ترین منابع آبی شناخته شدند. این نتیجه به دست آمد که دو طبقه مدیریتی منطقه حفاظت شده و اثر طبیعی ملی نسبت به سایر طبقه ها در پوشش دهی منابع آبی ضعیف تر عمل می کنند و رودخانه ها نسبت به سایر منابع، کمتر در شبکه مناطق حضور دارند. یافته های مطالعه حاضر می تواند به عنوان راهنمای برنامه ریزان حفاظت سرزمین به منظور توجه مناسب به منابع آبی حساس در انتخاب مناطق تحت حفاظت در کشور استفاده شود.