شناسایی شاخص های تاثیرگذار در آموزش شهروندی جهت کمینه سازی و تفکیک از مبدا پسماند (مورد مطالعه: دانش آموزان مقطع متوسطه دوم)

مواد زاید نه تنها از نظر بهداشتی و زیست محیطی مشکل زا هستند، بلکه از لحاظ حمل و نقل، جمع آوری و دفع هم مساله ساز می باشند. پژوهش حاضر با هدف شناسایی شاخص های تاثیرگذار در آموزش شهروندی جهت کمینه سازی و تفکیک از مبدا پسماند در سال 1399 و در استان های تهران، شیراز، ساوه و خمین انجام شد.

این مطالعه از نظر هدف، اکتشافی بود و با روش پژوهش آمیخته و مبتنی بر استدلالی قیاسی- استقرایی صورت گرفت. جامعه آماری تحقیق را خبرگان شامل استادان دانشگاهی و مدیران شهرداری ها تشکیل داد. نمونه گیری به روش غیر احتمالی و به صورت هدفمند و ابزار جمع آوری داده ها، مصاحبه نیمه ساختار یافته و پرسش نامه Fuzzy Delphi بود. جهت تحلیل مصاحبه های تخصصی، روش کیفی مضمون به کار گرفته شد. همچنین، شاخص های شناسایی شده با روش Fuzzy Delphi اعتبارسنجی گردید. تحلیل داده های به دست آمده در فاز کیفی و کمی به ترتیب با استفاده از نرم افزار های MAXQDA و MATLAB مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.

نتایج مصاحبه ها به روش تحلیل مضمون تجزیه و تحلیل گردید. در مرحله کدگذاری باز، 517 کد شناسایی شد. در نهایت، از طریق کدگذاری محوری، 11 طبقه (مقوله اصلی) و 45 شاخص (مقوله فرعی) به دست آمد.

جهت آموزش شهروندی جهت کمینه سازی و تفکیک از مبدا پسماند، به یک بسترسازی متناسب با اهداف آموزشی نیاز است. در این میان، اصول آموزش برنامه درسی و تعیین اهداف رفتاری آموزشی از اهمیت بالایی برخوردار می باشد. همچنین، نیازسنجی مناسب آموزشی و اصول انتخاب محتوای آموزشی و سازماندهی آن در جهت دستیابی به اهداف آموزش شهروندی، یک عامل تسهیل کننده است. به طور کلی، اصول انتخاب روش های یاددهی- یادگیری و رویکردهای مبتنی بر آن و در نظر گرفتن تحلیل و تعیین نظام ارزشیابی و نقش معلم در محیط آموزشی مناسب، منجر به ایجاد احترام و مسوولیت پذیری نسبت به محیط زیست در دانش آموزان مقطع متوسطه دوم خواهد شد.