بررسی و تحلیل کارکرد تقابل‏ ها در بازنمایی مفاهیم اخلاقی و تعلیمی در باب هفتم از بوستان سعدی

یکی از شگردهای سعدی برای بازنمایی آموزه‏ های تعلیمی و اخلاقی در باب هفتم بوستان، استفاده از تقابل ‏سازی‏های دوگانه در سطح واژگان و معانی است. او می‏کوشد با ذکر موضوعات اندرزی و اخلاقی مطلوب، مجموعه ‏ای از کنش‏های رفتاری و گفتاری نیک را به مخاطب خود انتقال دهد و در ادامه، متضاد آن مسایل را بازنمایی کند تا بر قدرت ممیزه اخلاقی مخاطبانش بیفزاید. در این پژوهش، با استفاده از منابع کتابخانه ‏ای و روش توصیفی تحلیلی، کیفیت بازتاب تقابل‏ها در باب هفتم بوستان با رویکرد به نظریه تقابل‏های دوگانه کاویده شده است. نتایج پژوهش نشان می‏دهد کلیت این باب، بازنماینده تقابل میان خیر و شر در سطح کلان است. سعدی در گام بعدی، ذیل هر مولفه به مصداق‏هایی اشاره می‏کند تا گستره بینش و شناخت مخاطب تقویت شود. همچنین، شخصیت‏هایی که این تقابل‏ها را منعکس می‏کنند، در دو دسته حقیقی و مجازی جای می‏گیرند. درمجموع، سعدی قصد دارد با فراهم کردن بسترهای اخلاقی لازم برای تزکیه درونی افراد، شهر جسم و جان آن‏ها را به مدینه فاضله‏ای بدل کند که براساس بایدهای اخلاقی بنا شده است.