طبقه بندی بنمایه های قصه های تالشی براساس نظریه تیپ شناسی آرنه/تامپسون

یکی از انواع ادبیات عامه، قصه های شفاهی اقوام است. با مطالعه روایات مختلف از افسانه های شفاهی، از طریق بن مایه های آن می توان به بسیاری از اطلاعات قوم نگارانه دست یافت. یکی از اقوام کهن ایران تالش ها هستند. تاریخچه قصه های تالشی به روزگاران کهن می رسد و با قدمت قوم تالش برابری می کند. اساس این قصه ها تعدادی بن مایه است که علت جاذبه موجود در داستان نیز همین عنصر است. مسئله اصلی این پژوهش تحلیل روایی چگونگی کارکرد هریک از بن مایه های قصه های ایرانی در افسانه های تالشی است که با مطالعه و تحقیق در منابع مکتوب موجود انجام شده است. هدف این پژوهش ارایه طبقه بندی علمی از بن مایه های قصه های تالشی است. در این پژوهش، به روش توصیفی تحلیلی، مهم ترین و پربسامدترین بن مایه های قصه های عامیانه تالشی در هفت گروه از منظر انواع براساس روش تیپ شناسی آرنه تامپسون تحلیل شده است. ابتدا صد قصه از هفت منبع براساس قدمت، شهرت و اصالتشان انتخاب و درمجموع 53 بن مایه استخراج و تحلیل گردیده است. طبقه بندی این بن مایه ها در گروه های مختلف، ازجمله کارکرد، گونه و بن مایه، در داستان صورت گرفته است. در این مقاله، فقط مهم ترین و پربسامدترین بن مایه ها بررسی شده است.  دستاورد مقاله این است که بین بن مایه های قصه های ایرانی و تالشی تفاوتی از نظر نوع کارکرد بن مایه ها دیده نمی شود و فقط اوضاع معیشت و اقلیمی بر قصه ها اثر می گذارد.