هویت ممدوح در روایت های مدحی فرخی سیستانی: تکین نمایی و اصل برگزیدگی

قصیده، قالب اصلی ادبیات مدحی، یکی از رایج ترین ابزار تبلیغاتی و ایدیولوژیک دستگاه قدرت در جهان کلاسیک فارسی بوده است. در ادبیات فارسی قدیم، قصیده مدحی در چارچوب یک روایت منظوم سعی می کند به پشتوانه گفتمان/ اندیشه سیاسی ایران شهری که اقتدار و مشروعیت شاه را با وجهی کاریزماتیک یا فره مند بازنمایی می کند، وی را جانشین خدا اعلام کند و هویت سوژه «شاه ممدوح» را همسو با اقتدار مفروض چونان امری تکین و خدای گونه بنمایاند. در این نوشتار، به قصد تبیین کارکرد ایدیولوژیک قصیده مدحی، چگونگی بازنمایی هویت شاه ممدوح در مقام موجودی «ابرانسان» با تکیه بر نشانه شناسی سبک زندگی وی سلیقه و مصرف در قصاید فرخی سیستانی دلالت یابی و تفسیر شده است. نتیجه تحقیق نشان می دهد راوی قصاید فرخی در روایت های منظوم مدحی خود، سبک زندگی شاه ممدوح و طبقه نیابتی وی را به صورت سه نوع سرمایه «بدنی»، «تملیکی» و «نهادینه شده اجتماعی فرهنگی» و در دو سطح، مصرف «مستقیم» و «نیابتی» بازنمایی می کند. برایند این بازنمایی شکل گیری هویت سوژه شاه ممدوح در سه سطح تکین نمایی «بی عیبی نامیرایی»، «دارندگی ناتمامی» و «عدالت انضباط» است. موارد مذکور در مقام ویژگی های مفروض شاه برگزیده یا آرمانی، «تمنا توقع» سیاسی قدسی اغلب شاه ممدوحان آن زمان به ویژه شاهان غزنوی بود که قصاید فرخی بنابه قصد یا رسالت هژمونیک خود، بخشی از آن را برآورده است.