موجه سازی اصل 167 قانون اساسی بر اساس مبنای خلاقیت قضایی هربرت هارت

اصل یکصد و شصت و هفت قانون اساسی قاضی را مکلف می‏کند که در صورت مواجهه با قصور قانون به فتاوای معتبر و منابع دینی مراجعه کند. به این اصل ابهامات و اشکالاتی مبنایی گرفته شده که مبتنی بر نگاه فرمالیستی به حقوق و قانون است. فرمالیسم حقوقی مبتنی بر مکتب حقوق پوزیتویستی و فلسفه حقوق مکانیکی، تنها روش صحیح استدلال حقوقی را استدلال شکل‏گرایانه بدون توجه به هر عامل خارجی می‏داند و حاکمیت قانون را منوط به تحقق این روش استدلال می‏نماید. اما پروفسور هربرت هارت به عنوان یکی از مهم ترین تیوری‎پردازان حقوق مدرن، نظریه حقوق مکانیکی را رد کرده و ضمن پذیرش قصور قانون، قایل به خلاقیت قضایی و نوعی صلاحیت قانون گذاری برای قضات می‏باشد. از این روی، این مقاله بر اساس مبنای هارت، تفسیری از حاکمیت قانون ارایه نموده که اشکالات فرمالیستی به اصل یکصد و شصت و هفتم قانون اساسی مرتفع شده و می‏توان آن را یک راه‌کار مترقی در مواجهه با قصور قانون تلقی نمود.