مقایسه اثربخشی زوج درمانی هیجان مدار و مبتنی بر نظریه انتخاب بر کیفیت رابطه زوجین دارای تعارض زناشویی

 سلامت و پویایی خانواده ریشه در سلامت و شادابی زوجین دارد؛ ازاین رو تمرکز چاره اندیشانه بر تعارض زناشویی و کیفیت رابطه براساس رویکردهای ارتباط انسانی می تواند شادی را به جامعه منتقل کند. هدف پژوهش حاضر، مقایسه اثربخشی زوج درمانی هیجان مدار و مبتنی بر نظریه انتخاب بر کیفیت رابطه زوجین دارای تعارض زناشویی بود.

این پژوهش به لحاظ هدف کاربردی و از نظر روش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون و پیگیری با گروه گواه بود. از میان زوجین مراجعه کننده به مرکز مشاوره خانواده پیوند در شهر مشهد در پاییز 1395، سی زوج داوطلب که در پرسشنامه تعارض زناشویی نمره 115 و بیشتر کسب کردند، به صورت هدف مند و براساس ملاک های ورود و خروج پژوهش انتخاب شدند. سپس به صورت تصادفی در گروه های آزمایش (زوج درمانی هیجان مدار و زوج درمانی مبتنی بر نظریه انتخاب) و گواه قرار گرفتند. برای جمع آوری داده ها پرسشنامه کیفیت ادراک شده از ابعاد زناشویی (فلچر و همکاران، 2000) به کار رفت. مداخله های درمانی زوج درمانی هیجان مدار (جانسون، 2012) و زوج درمانی مبتنی بر نظریه انتخاب (گلاسر و گلاسر، 2010) بود. مداخله ها برای هر زوج طی هشت جلسه 90دقیقه ای اجرا شد. داده ها با استفاده از آزمون تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر، مقابله هلمرت و آزمون تعقیبی توکی با نرم افزار SPSS نسخه 21 تحلیل شدند. سطح معناداری آزمون ها 0٫05 در نظر گرفته شد.

بین میانگین نمرات کیفیت رابطه زناشویی زوج درمانی هیجان مدار و مبتنی بر نظریه انتخاب با گروه گواه تفاوت معناداری وجود داشت (0٫001>p)؛ اما بین دو گروه مداخله تفاوت معناداری مشاهده نشد (0٫621=p). میانگین نمرات کیفیت رابطه زناشویی در پیش آزمون با پس آزمون و پیگیری تفاوت معناداری داشت (0٫001>p)؛ ولی بین نمرات پس آزمون و پیگیری تفاوت معناداری مشاهده نشد (0٫113=p) و اثر دو نوع مداخله زوج درمانی بر بهبود کیفیت رابطه زوج ها در بلندمدت (بعد از دو ماه) باقی ماند.

براساس یافته های پژوهش، مداخله های زوج درمانی هیجان مدار و مبتنی بر نظریه انتخاب باعث بهبود روابط زوجین دارای تعارض زناشویی می شود.