Covid-19 mRNA نانو فناوری و واکسن

امروزه نانوفناوری در حوزه‌های علوم مختلف مورد بررسی قرار گرفته است. حوزه واکسن‌ها یکی از مواردی هست که با توجه به پاندمی کووید-19 مورد توجه بیشتری قرار گرفته است (1). نانوذرات می‌توانند هر هر دو نقش اجوانت (یاور) و رسانش در سیستم‌های واکسن ایفا کنند و همچنین واکسن‌های بر پایه نانوفناوری می‌توانند هر دو سیستم ایمنی همورال و سلولی را تحریک نمایند (2). چندین شرکت در زمینه تولید واکسن کووید -19 فعال هستند. دو مورد از این شرکت‌ها Pfizer-BioNTech و  Modernaهستند که واکسن کووید-19 را بر اساس تکنولوژی نانو و mRNA تولید می‌کنند. شرکت‌های مذکور از نانو ذرات لیپیدی به‌عنوان سیستم رسانش واکسن در فرمولاسیون‌های خود استفاده نموده‌اند. نانوذرات لیپیدی باعث فرار اندوزومی، جلوگیری از تخریب آنزیمی و آزاد‌سازی محموله ژنتیکی در سیتوزول می‌شود، جایی که mRNA به پروتئین‌هایی تبدیل می‌شود که می‌توانند نقش آنتی‌ژنیک داشته و سیستم ایمنی را تحریک کنند. موفقیت واکسن‌های Pfizer-BioNTech (BNT162b2) و Moderna (mRNA-1273) با 95 درصد کارآیی در کارآزمایی‌های بالینی فاز III را می‌توان به نانوحامل خاص آنها، "نانوذرات لیپیدی" نسبت داد (5-3).