قیاس های اقترانی شرطی-حملی و تقسیم بندی قضایا به خارجیه، ذهنیه و حقیقیه

ضرورت سازگار بودن همه ی قضایای منطق امری است که هیچ گاه نزد متفکران مسلمان انکار نشده است. در طول تاریخ منطق، هر ناسازگاری احتمالی در قواعد منطقی، هرچند کوچک، بررسی دقیق منطق دانان مسلمان را در پی داشته است. در ادامه ی این روند، متن حاضر به معرفی یک ناسازگاری مهم در آراء کنونی منطق دانان می پردازد. در آراء معاصر، تقسیم بندی قضایای حملی به سه دسته حقیقیه، خارجیه و ذهنیه (با اختلافاتی در تفسیر) مورد تایید اغلب منطق دانان و فلاسفه اسلامی قرار گرفته است. ادعا می شود که این تقسیم بندی مستقل از بقیه قواعد منطقی است و بدون تغییر در قیاس های بیان شده در سنت منطقی قابل پذیرش است. در این مقاله نشان داده شده است که بخشی از قیاس های اقترانی شرطی-حملی تنها با قبول حقیقی بودن گزاره های حملی قابل پذیرش خواهند بود. اثبات این مدعا با بررسی برخی از قیاس های اقترانی شرطی-حملی با اشتراک در جزء ناقص صورت گرفته است. این بخش از قیاس ها در سنت منطق سینوی بدیهی ترین نمونه قیاس های شرطی-حملی با اشتراک در جزء ناقص محسوب شده اند. بررسی دقیق اثبات های موجود در این باب در کتب منطق دانان سینوی صحت مدعای ما را نشان داده است.