اراده از نظر شوپنهاوئر و مقایسه آن با نظر متفکران اسلامی با تاکید بر نظر غزالی

از امهات صفات حضرت حق دو صفت اراده و علم است، و این سوال که در خلقت و آفرینش انسان وطبیعت کدام تقدم بر دیگری دارد نزاعی دیرینه را پدید آورده است. این اختلاف نظر در غرب نیزقابل مشاهده است. چنانچه گروهی از فیلسوفان همواره مدافع تقدم فکر بر اراده بوده اند و طایفه ایبه تبع متکلمان اصالت را به اراده داده و علم و فکر را تابع آن دانسته اند. شوپنهاویر ازجمله فلاسفه ای است که به صراحت اصالت را به اراده داده است. این تحقیق به مقایسه و تطبیق اراده از دیدگاه شوپنهاویر و متفکران اسلامی و بررسی وجوه شباهت و اختلاف آنها پرداخته است. برمبنای دیدگاه ابن سینا، حقیقت قدرت به علم برمیگردد و در مقام ثبوت، واقعیت قدرت را علم تامین میکند. امابرمبنای نظر غزالی، چون خداوند قادراست، پس عالم خواهد بود. دیدگاه غزالی علیرغم تفاوت بنیادی با شوپنهاویر، شباهت هایی نیز با آن دارد، از جمله تقدم اراده بر علم. غزالی به صراحت اعلام میکند نخستین تجلی ذات الهی در عالم کاینات اندیشه نبوده، بلکه اراده است. دیدگاه او درباره چگونگی جلوه گری اراده را علیرغم اینکه منکر موجودی به نام خداست می توان با دیدگاه متفکران اسلامی درباره فیض مقدس تطبیق داد.