آینده اندیشی در جهان بینی اسلامی (رویکردی مبتنی بر مبانی اسلامی و آموزه های قرآن، به آینده پژوهی)

آینده پژوهی به عنوان دانش شناخت و شکل دهی به آینده، امروزه جایگاه مهمی در دنیا پیدا کرده و وارد عرصه های مختلف زندگی بشر اعم از فرهنگ، سیاست، اقتصاد، اجتماع و... شده است. این دانش نو پدید، با اینکه ریشه در گذشته تاریخ دارد، اما سامان جدیدی پیدا کرده و دارای اصول، مبانی، رویکردها و روش های خاصی شده است. از آنجایی که رشد و بالندگی آینده پژوهی در غرب بوده، مبانی و اصول آن نیز از مدرنیته غربی تاثیر پذیرفته و رنگ و بوی اومانیستی و سکولار به خود گرفته است. به نظر می رسد رویکرد عرفی کنونی در نگاه به آینده، نمی تواند از آینده امن و پایدار، رمزگشایی کند. بررسی آموزه ها و گزاره های اسلام، می تواند بخش مهمی از این چالش را برطرف نماید. بررسی آیات قرآن مجید و روایات اهل بیت (ع) نشان می دهد که در اسلام، نگاه به آینده، اصالت و عمق ویژه ای می یابد.
بر این اساس برای بومی سازی آینده پژوهی، باید پالایش جدی در رویکردها و مبانی آن صورت گیرد و از منظر دینی، بخصوص از منظر قرآنی، به آن پرداخته شود. شناخت رویکردهای آینده شناسانه قرآن همچنین استخراج سنت های اجتماعی و قوانین تاریخ با استمداد از  آموزه های خطا ناپذیر وحی می تواند راه گشای مسیری باشد که علم توانایی ایجاد آن را ندارد. چرا که آگاهی از سنت ها و آیین های تاریخ است که امکان پیروزی را در اختیار انسان قرار می دهد. به عبارت دیگر کشف سنن و قوانین الهی با مطالعه فلسفه تاریخ در مکتب قرآن (که یک توصیه قرآنی نیز می باشد) باعث حاکمیت انسان بر سرنوشت و آینده خود و کمک به رسیدن به آینده آرمانی خواهد شد. در غیر این صورت انسان محکوم آن سنن و قوانین خواهد شد.
لذا این رویکرد به آینده پژوهی می تواند کمک شایان توجهی در بومی سازی آن کرده و جنبه های دینی آن را تقویت و یافته های آن را واقعی تر سازد.