بررسی انتقادی نسبی گرایی هرمنوتیکی در الهیات تفهمی بر اساس حکمت متعالیه

بررسی نوع نسبیت‌گرایی در«الهیات تفهمی» و نقد مبنایی آن براساس حکمت متعالیه، مسئله اصلی این پژوهش است. برای این منظور در مرحله نخست، آثار مجتهد شبستری درموضوع الهیات که خود ازآن به «الهیات تفهمی» تعبیر کرده است، با روش توصیفی و تحلیلی مورد بررسی و سپس بر اساس قواعد حکمت متعالیه مورد نقد قرارگرفته است. یافته‌های این پژوهش حاکی از آنست که هرمنوتیک شبستری هرچند مردد بین هرمنوتیک مولف محور شلایرماخری و هرمنوتیک مفسرمحور گادامری است لیکن سمت و سوی بیشتری به سمت هرمنوتیک فلسفی گادامری دارد. حتی گاه ازین فراتر رفته و معنا را امری پسینی می‌داند که درفرایند فهم ساخته می‌شود که در هر حال مشوب به نسبیت‌گرایی است. مبنا شکافی انواع نسبیت‌گرایی بیانگرآنست که شکاف بین سوژه و ابژه منشا انواع نسبیت‌گرایی است که به دنباله چالش چگونگی رابطه عین و ذهن به وجود آمده است. حال آنکه با اصول معرفت شناختی حکمت متعالیه، این شکاف از ابتدا پر شده و به لوازم نسبیت‌گرایانه نمی‌انجامد.