دگرگونی جبهه جنوبی عمارت دیوان خانه کریم خانی شیراز

تغییر و دگرگونی سنت دیرپای تاریخ معماری و شهرسازی است، تاجایی‌که در بناهای عمومی حکومتی و به‌ویژه در دو قرن اخیر این تغییرات شتاب و شدت بیشتری داشته است. عمارت دیوان‌خانه کریم‌خانی شیراز ازجمله این بناهاست که در پی تغییرات در شیوه زندگی و مدیریت دو قرن اخیر دچار تحولات مستمری در کالبد، کارکرد، و معنا شده است. در این پژوهش، با استفاده از روش تفسیری‌ تاریخی و تحلیلی و گردآوری اطلاعات از طریق مطالعات عمیق میدانی و کتابخانه‌‌ای، به بررسی تغییرات کارکردی و کالبدی و علل آن‌ها طی دو قرن اخیر در جبهه جنوبی عمارت یادشده و بافت اطراف آن پرداخته می‌شود. این بنا در ابتدا به منظور دیوان‌خانه و عنصری مهم در زنجیره فضایی مجموعه کریم‌خان زند ساخته و پرداخته می‌شود، دیری نمی‌‌پاید که در دوران قاجاریه به تلگراف‌خانه تغییر کارکرد می‌‌دهد، سپس در دوره پهلوی به‌دنبال دگرگونی گسترده در سازمان فضایی شهر، بخش جنوبی عمارت دیوان‌خانه تغییر کالبد و ماهیت می‌یابد و به اداره پست، تلگراف و تلفن تبدیل می‌شود، بعد از انقلاب اسلامی در سال 1382 اداره پست دوره پهلوی به‌کلی تخریب و برچیده می‌شود و بازسازی تاریخی مجموعه زندی و احیای گذشته آن در دستور کار اداره میراث فرهنگی قرار می‌گیرد؛ که این امر تا کنون محقق نشده و به‌صورت ویرانه در قلب شهر باقی مانده است.