دما-فشارسنجی سنگ های آتشفشانی شمال طرود، شمال خاور ایران

منطقه مورد مطالعه در شمال طرود، در جنوب شاهرود و در شمال شرق زون ساختاری ایران مرکزی واقع است. دایک های بازالتی فراوانی در این منطقه به داخل سنگ های آتشفشانی ایوسن نفوذ نموده و حاوی انکلاوهای گابرویی فراوانی نیز هستند. پلاژیوکلاز (بایتونیت-آنورتیت)، آمفیبول (کلسیک، پارگازیت و مگنزیوهاستینگزیت) و پیروکسن (کلسیک، دیوپسید-اوژیت) از کانی های شاخص این سنگ ها هستند. با توجه به شیمی کانی ها، ماهیت سازنده این سنگ ها عمدتا ساب آلکالن و فوگاسیته اکسیژن طی تشکیل و تبلور آنها بالا بوده است. دماسنجی های انجام گرفته در این سنگ ها بیانگر دماهای توقف تبادل و تعادل نهایی کانی ها در دماهای ºC1200-1100 برای پیروکسن و ºC 888-825 برای آمفیبول بوده است. محاسبه ژیوبارومتری این سنگ ها با استفاده از میزان آلومینیم کل آمفیبول در سنگ های بازالتی میزبان، دایک های بازالتی و انکلاوها به ترتیب بین 51/8 تا 21/9 کیلوبار (عمق 30 تا 33 کیلومتر)، 41/7 تا 16/9 کیلوبار (عمق 27 تا 33 کیلومتر) و 84/6 تا 46/7 کیلو بار (عمق 25 تا 27 کیلومتر) برآورد می شود. ویژگی های شیمی کانی های سنگ های مورد مطالعه در نمودارهای مختلف، تشابهات ترکیبی قوی را نشان می دهد و بیانگر آن است که منشا آنها یکسان و به احتمال زیاد مخزن ماگمایی سنگ های بازالتی مورد مطالعه در اعماق 33 تا 25 کیلومتری پوسته تحتانی بوده است.