ارزیابی توان تولید سیدروفور توسط سیانوباکترهای جداسازی شده از اراضی شالیزاری

سیدروفورها ترکیبات آلی با جرم مولکولی کم بوده که در شرایط کمبود آهن برای کمپلکس کردن آهن (III) به منظور تنظیم فعالیت های مبتنی بر آهن بیان می شوند. سیانوباکترها که ریزموجودات گرم منفی فتواتوتروف پروکاریوتی هستند، نوع هیدروکسامات سیدروفور در آنها غالب است. این بررسی با هدف قابلیت تولید سیدروفور سویه های بومی سیانوباکترهای مزارع برنج در پژوهشکده زیست فناوری طبرستان انجام گرفت. برای این منظور 30 جدایه از سیانوباکترهای شالیزارهای استان گیلان جداسازی شدند. توان تولید سیدروفور سویه ها با استفاده از محیط کشت جامد و مایع حاوی کرم آزرول اس (CAS) ارزیابی شدند و آزمایش گلدانی برای ارزیابی کاربرد سویه های برتر گزینش شده سیانوباکتری بر رشد و عملکرد گیاه برنج (رقم طارم هاشمی) انجام گردید. تیمار مایه زنی سیانوباکتر با هفت سویه برتر گزینش شده و تیمار شاهد بدون مایه زنی با سه تکرار در قالب طرح پایه بلوک کامل تصادفی در گلخانه انجام شد. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که بیش ترین میزان نسبت هاله به کلونی در روش CAS- آگار جدایه های Chroococcus sp. GGuCy-34 و Anabaena sp. GGuCy-49 به ترتیب 19/4 و 08/4 و در روش اسپکتروفتومتری سویه های Anabaena sp. GGuCy-21 و Nostoc sp. GGuCy-47 به ترتیب 69/6 و 75/5 میکرومول بر لیتر در روز بود. در آزمایش گلدانی سویه Anabaena sp. GGuCy-42 بیش ترین عملکرد دانه (27/8 گرم بر گلدان)، سویه Chroococcus sp. GGuCy-34 بیش ترین جذب آهن (31/2 میلی گرم در گلدان) و سویه Cylendrospermum sp. GGuCy-25 بیش ترین جذب نیتروژن (3/81 میلی گرم در گلدان) و فسفر (7/11 میلی گرم در گلدان) در برنج را نشان داد. نتایج حاصل از ارزیابی تولید سیدروفور سیانوباکترها در روش CAS- آگار با نتایج حاصل از آزمایش گلدانی مطابقت بیش تری داشت. افزایش جذب آهن را می توان به علت تاثیر سیدروفور سویه ها در فراهمی آهن برای گیاه دانست. باتوجه به اینکه سیانوباکترهای توانمند در تولید سیدروفور، می توانند به عنوان عوامل محرک رشد گیاه هم مورد استفاده قرار گیرند.