نقد معیار شرک اصغر نزد ابن عبدالوهاب با تاکید بر اعتقاد به جلب خیر و دفع شر

عقیده به نافع یا ضار بودن مخلوقات، از جمله معیارهایی است که در نگاه محمد بن عبدالوهاب می تواند مرز توحید و شرک را مشخص سازد. در آثار او به پنج محور در این رابطه اشاره شده که عبارتند از: 1. بهره گیری از تمایم، رقی و توله، 2. به دست کردن انگشتر یا بستن نخ، 3. تطیر، 4. تنجیم.در نگاه او اعتقاد به تاثیر استقلالی و بالذات هر یک از این موارد، فرد را در گرداب شرک اکبر فرو می برد اما اعتقاد به تاثیر غیر استقلالی و وابسته به اراده الهی در هر یک از آن ها، چنان چه واقعا از سوی شارع به عنوان سبب وضع شده باشد، صحیح و در غیر این صورت فرد را به وادی شرک اصغر می کشاند. چرا که در این جا فرد خود را در جعل سببیت برای اشیاء با خداوند شریک کرده است!اما به نظر می رسد بر مبنای آیات و منابع تفسیری و روایی (که همگی از منابع مورد قبول اهل سنت اند) اجازه یا عدم اجازه شارع در بهره گیری از مخلوقات اساسا نمی تواند معیار صحیحی برای شرک آمیز یا موحدانه بودن آن عمل باشد.