مطالعات تطبیقی مفهوم “قلب نورانی” به عنوان مفهوم هویت ساز در معماری معاصر ایران و ترکیه

حل مساله بحران هویت در معماری نیازمند مطالعات گسترده در زمینه مفاهیم هویت ساز در معماری سنتی است. هدف از این پژوهش مطالعه نظریه مفهوم «قلب نورانی» به عنوان نمودی از اصل شفافیت جهت هویت بخشی به آثار معماری معاصر ایران است. به منظور اثبات این امر به دلیل تشابهات تاریخی و مذهبی دو کشور ایران و ترکیه به مطالعه تطبیقی معماری آن ها پرداخته شده است. پس از بررسی پیشینه تاریخی دو کشور و تاثیرات آن بر معماری به تدوین نظریه مفهوم «قلب نورانی» پرداخته و مطالعه و بررسی این مفهوم در معماری بیش از نه دهه این دو کشور نشان داد که حضور یا عدم حضور مفهوم «قلب نورانی» در آثار معماری آنها می تواند در هویت معماری موثر باشد. در این پژوهش از روش ترکیبی کیفی -کمی (طرح زاویه بندی) و سپس مطالعات تطبیقی استفاده شده است. در ابتدا به کمک مطالعات کتابخانه ای و اسنادی (روش تحقیق تاریخی تفسیری) به بررسی مفهوم «قلب نورانی» به عنوان مفهومی هویت ساز در معماری ایران و ترکیه پرداخته شد و سپس به بررسی شرایط سیاسی، اجتماعی و فرهنگی دوران معاصر هر دو کشور و تحولات معماری این دوران و بررسی میدانی بناهای شاخص پایتخت دو کشور پرداخته که بررس یهای کمی نتایج به دست آمده، نشان می دهد که معماری هر دو کشور در هر دهه براساس شرایط جامعه و نحوه رویکرد معماران شاهد افت و خیزهایی در هویت معماری بوده و آن جا که معماران در آثار خود آگاهانه به دنبال بیان مفهوم هویت ساز «قلب نورانی» در سیرت بناها بوده، در کالبد آثار نیز این امر تجلی یافته، هویت معماری سنتی احیای گشته است.