تاثیر الیسیتور دمای پایین در مدت زمان های مختلف در محیط کشت ریشه نابجا گیاه گل راعی (Hypericum perforatum L.)

کاربرد الیسیتورهای غیرزیستی در مسیرهای بیوسنتزی که منجر به تشکیل و تنظیم متابولیت های ثانویه می شود بسیار حایز اهمیت است. این پژوهش با هدف بررسی تاثیر الیسیتور دمای پایین بر میزان هایپریسین، فلاونویید، فنل، ظرفیت آنتی اکسیدانی و وزن خشک گل راعی (Hypericum perforatum L) انجام شد. بذر ها از رقم توپاز، شرکتPharmasaat  کشور آلمان با خلوص %99 و قوه نامیه %85  که در پروژه مقدماتی جهت توانایی تولید متابولیت های ثانویه مورد ارزیابی قرار گرفته بودند، تهیه گردید. بذور در محیط کشت MS در ظروف استریل کشت داده شدند و در اتاق رشد با دمای 1±25درجه سانتی گراد و تناوب نوری 8 ساعت تاریکی و 16 ساعت روشنایی با نور فلورسنت نگهداری شدند، این پژوهش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی در سه تکرار اجرا و تاثیر دماهای 4، 8، 16 و 25 درجه سانتی گراد در مدت زمان های 24 ساعت، 72 ساعت و یک هفته مورد ارزیابی قرار گرفت. بیشترین میزان هایپریسین در دمای 4 درجه به مدت یک هفته و 72 ساعت به ترتیب با میزان 59/0 و 55/0 میکروگرم بر گرم ماده خشک و بیشترین ظرفیت آنتی اکسیدانی در دمای 4 درجه به مدت یک هفته با میزان 87/0 درصد مشاهده شد. با افزایش دما به 16 درجه (به مدت 24 ساعت) کمترین میزان هایپریسین و ظرفیت آنتی اکسیدانی مشاهده گردید. اعمال دمای 4 درجه به مدت یک هفته سبب افزایش میزان فلاونویید گردید. بیشترین میزان فنل نیز در نمونه های تحت تیمار 4 درجه به مدت یک هفته و 72 ساعت به ترتیب با میزان 65/5 و 03/5 میلی گرم بر گرم ماده خشک حاصل شد. اعمال دمای 4 درجه به مدت یک هفته بیشترین تاثیر را بر وزن خشک گیاه نشان داد. با توجه به افزایش متابولیت ثانویه هایپرسین، فنل، فلاونویید و ظرفیت آنتی اکسیدانی گیاه گل راعی پس از اعمال دمای 4 درجه سانتی گراد (به مدت یک هفته و72 ساعت)، کاربرد این الیسیتور جهت افزایش متابولیت های ثانویه گیاه گل راعی توصیه می گردد.