تنوع و توزیع مکانی قارچ های اندوفیت فندق (Corylus avellana) در رویشگاه های مختلف آن در ایران

اندوفیت ها یا درون رست ها گروه بزرگ و متنوعی از ریزموجوداتی اند که بدون ایجاد علایم در بافت ها یا اندام های گیاهان زندگی می کنند. اندوفیت ها نقش مهمی در حفاظت از گیاه در برابر تنش های زیستی و غیرزیستی دارند. هدف مطالعه حاضر جداسازی و شناسایی قارچ های اندوفیت در Corylus avellana L. و ارزیابی اثرات احتمالی بافت های مختلف و شرایط جغرافیایی بر جوامع آنها بود.

 نمونه گیری از اندام های سالم (برگ، ساقه و ریشه) گیاه فندق در استان های گلستان، مازندران، گیلان، اردبیل، زنجان و قزوین در شمال و شمال غربی ایران انجام شد. به دنبال ضدعفونی سطحی، قارچ های اندوفیت با استفاده از تکنیک های استاندارد کشت، جداسازی و براساس مشخصات ریخت شاسی شناسایی شدند. نمایندگان هر گونه به روش مولکولی و توالی یابی نواحی ITS ‐rDNA، LSU، TEF1 و β-tubulin شناسایی شدند. داده ها با استفاده از شاخص های تنوع و تحلیل تناظری (CA) تجزیه و تحلیل شدند.

درمجموع، 791 جدایه قارچی اندوفیت از برگ های سالم (39 درصد)، ساقه ها (65/35 درصد) و ریشه ها (16/25 درصد) به دست آمد که به 24 گونه قارچی متعلق به هفت راسته در چهار رده قارچی طبقه بندی شدند که شامل Dothideomycetes (Capnodiales و Pleosporales)، Sordariomycetes (Diaporthales و Hypocreales)، Eurotiomycetes (Eurotiales و Chaetothyriales) و Agaricomycetes (Polyporales) بودند. Ascomycota و Basidiomycota به ترتیب 2/96 و 8/3 درصد از جدایه ها را تشکیل دادند. ساقه و ریشه به ترتیب بیشترین و کمترین میزان کل کلونیزاسیون و شاخص های تنوع قارچ های اندوفیت را داشتند. همچنین، شاخص های تنوع اندوفیت ها در گیلان از سایر استان های مورد مطالعه بیشتر بودند.

 فراوانی و تنوع اندوفیت های قارچی در گیاه  C. avellana تاثیرگرفته از عواملی مانند شرایط جغرافیایی، تنوع زیستی و نوع بافت اند؛ بنابراین، آگاهی از ویژگی‎های بافت های مختلف گیاهی، مکان های متعدد نمونه برداری و شاخص های اکولوژیکی مربوط به آنها، به درک علت وجود تنوع زیستی بالا در جمعیت قارچ‎های اندوفیت مربوط به یک گونه گیاهی خاص کمک می کند.