وجوه اشتراک دیدگاه عطار با نظریات روانشناسان درباره روش‏ های تربیتی

در این پژوهش هدف این است که وجوه اشتراک نظریات روانشناسان تربیتی با دیدگاه عطار درباره شیوه‏های تربیتی و آموزشی، جست‏وجو و بیان شود؛ زیرا هم روان‏شناسان تربیتی و هم اندیشمندان و عارفان مسلمان ازجمله عطار نیشابوری به موضوع رشد و تربیت انسان و چگونگی آن توجه داشته‏اند. عطار از بزرگ‏ترین عارفان قرن ششم و اوایل قرن هفتم هجری است. موفقیت او در تربیت انسان‏های مبتدی (مریدان)، ضرورت توجه به شیوه تربیتی و آموزشی وی را آشکار می‏کند. این تحقیق از نوع تحقیقات توصیفی تحلیلی است. شیوه جمع‏آوری اطلاعات کتابخانه‏ای و اسنادی است. بدین منظور، برای دستیابی و تحلیل نتایج، از رویکرد کیفی و راهبرد تحلیل محتوا، استفاده شده ‏است. جامعه آماری پژوهش شامل متن کامل کتاب‏های منطق‏الطیر، الهی‏نامه و مصیبت‏نامه عطار نیشابوری است. پرسش اصلی پژوهش این است که کدام یک از روش‏های تربیتی مطرح در روان‏شناسی تربیتی، در این آثار به کار برده شده و هرکدام از روش‏های به‏کاررفته، به دیدگاه کدام یک از روان‏شناسان تربیتی نزدیک است. یافته‏ها نشان داد که عطار چندین قرن پیش، روش‏هایی برای تربیت و آموزش متربیان به کار گرفته است که امروزه در قالب نظریات جدید روانشناسی ارایه می‏شود. مشترکات نظریه‏ای بسیاری میان شیوه‏های تربیتی عطار و دیدگاه‏های امروز روان‏شناسان تربیتی وجود دارد. این مشترکات بین عطار و روان‏شناسانی مانند راجرز، مازلو، ویلیام جیمز، جان دیویی، پیاژه، برونر، بندورا، لوریا، ویگوتسکی، اریکسون، جان لاک، اسکینر، ثورندایک، گانیه و روان‏شناسان گشتالتی بیش از دیگران است.