طراحی مدل خرید راهبردی خدمات سلامت سازمان تامین اجتماعی

خرید استراتژیک در خدمات سلامت یکی از مولفه های اساسی در بهبود عملکرد و از مهم ترین موضوعات مطرح به منظور اصلاح سیستم سلامت در دنیا بوده است. وزارت بهداشت و سازمان های بیمه گر در ایران اگرچه گاهی موضوع اهداف خرید استراتژیک را مورد توجه قرار می دهند، اما دستیابی به آن یا حتی اجرای آن به دلیل مشکلات موجود امکان پذیر نیست. بدین منظور این مطالعه با هدف شناسایی مهم ترین عوامل موثر بر راه اندازی خرید راهبردی خدمات سلامت و پیاده سازی آن در بخش درمان سازمان تامین اجتماعی و ارایه یک مدل قابل اجرا انجام شد.

این مطالعه از نوع کیفی است که در سال 1399 برای شناسایی عوامل موثر در اجرای خرید راهبردی خدمات سلامت در سازمان تامین اجتماعی و ارایه الگوی بومی در دو مرحله انجام شد. در گام اول، برای استخراج عوامل مهم در زمینه خرید راهبردی از مصاحبه نیمه ساختاریافته استفاده شد. در گام دوم از روش دلفی برای تعیین تایید یا تایید نشدن این عوامل موثر در خرید راهبردی در سازمان تامین اجتماعی استفاده شد.

در این پژوهش 6 موضوع و 40 زیرموضوع استخراج شد. موضاعات اصلی پژوهش شامل گروه های هدف، ساختار اجتماعی، ساختار بیمه، مدیریت و هماهنگی بین بخشی، سیستم های دانش و اطلاعاتی و ارایه دهندگان خدمت است. دو موضوع اصلی مورد توجه کارشناسان، گروه های هدف و ساختار بیمه بود. بالاترین امتیاز اجماع بین کارشناسان در زیر موضوعات شامل نیازسنجی سلامت و اولویت بندی گروه های هدف، تخصیص عادلانه منابع، سطح درآمدی افراد تحت پوشش به همراه گفتمان سازی خرید راهبردی بود.

بر اساس مدل، بیشترین توجه به نقش گروه های هدف و ساختار بیمه به عنوان رهبری در خرید خدمات سلامت و توزیع کننده مناسب خدمات است. مهم است که سازمان تامین اجتماعی بتواند با ارایه دهندگان ارتباط برقرار کرده و بهترین ارایه دهندگان را انتخاب کند و اطلاعات قیمت را از طریق رقابت در مناسب ترین سازوکار دریافت کند. همچنین با این مدل، می تواند به صورت استراتژیک بهترین و موثرترین خدمات را برای بیمه شدگان خود خریداری کند. مدل عملی ارایه شده در این مقاله می تواند به توسعه سیستم های سلامت برای غلبه بر موانع موجود در اجرای پیشرفت خریدهای راهبردی کمک کند. این مدل نیاز به دانش لازم برای خرید راهبردی خدمات سلامت را برآورده می کند.