مروری بر گیاه شناسی، فیتوشیمیایی، فعالیت های زیستی و کاربردهای صنعتی

رزماری (Rosmarinus officinalis) از تیره نعناع تقریبا در سراسر جهان پراکنده است و به طور خاصی در مناطق مدیترانه ای تجمع دارد و در ایران نیز کشت می شود. این گیاه دارای خواص درمانی گسترده می باشد. بنابراین به دلیل اهمیت این گیاه و توجه و علاقه فزاینده مردم مبنی بر استفاده کمتر از داروهای شیمیایی، لذا بررسی مطالعات انجام شده در جهت بررسی خواص گیاه رزماری ضروری به نظر می رسد. کارنوسیک اسید (Carnosic acid) در حال حاضر یک ترکیب مهم است که از اجزای اصلی ترکیبات ثانویه رزماری است. اجزای کلیدی که از رزماری استخراج شد شامل سیرسیماریتین (Cirsimaritin)، دیوسمین (Diosmin) و ژنکوانین (Genkwanin) بود. رزمارینیک اسید به شکل کارنوزول (Carnosol) و اسید کارنوسیک دارای خواص آنتی اکسیدانی قابل توجهی است. اسانس گیاه رزماری دارای خاصیت ضدباکتریایی بسیار خوبی علیه بسیاری از باکتری ها می باشد. در سال های اخیر تحقیقات زیادی در زمینه اثرات بازدارندگی آن در برابر میکروارگانیسم ها صورت گرفته است. اسید اولیانولیک (Oleanolic acid) دارای خواص ضد ویروسی، آنتی اکسیدانی و ضد تکثیر در برابر حفاظت در برابر آپوپتوز اکسیداتیو است. اورسولیک اسید (Ursolic acid) در جلوگیری از سرطان نیز میتواند مفید باشد. گیاه رزماری برای انسان غیرسمی بوده و اثرات جانبی ندارد. به طوری که نسبت به برخی از آنتی بیوتیک های رایج این گیاه با ارزش سرآمد بوده است. همچنین چندین مطالعه بررسی شده موید این مطلب بودند که افزودن عصاره رزماری به نمونه های غذایی تاثیر مناسبی در کاهش بار میکروبی و افزایش ماندگاری مواد غذایی داشته است. از آن جایی که فعالیت ضد التهابی، آنتی اکسیدانی و بسیاری خواص فارماکولوژیکی با دامنه وسیع، گیاه رزماری به اثبات رسیده است. لذا این گیاه می تواند گزینه مناسبی برای استفاده در حوزه داروسازی و صنایع غذایی باشد. لذا انجام مطالعات بیشتر در زمینه ارزیابی فعالیت های ضد میکروبی و آنتی اکسیدانی آن ضروری و مفید به نظر می رسد.