بهینه سازی استخراج عصاره اتانولی گیاه کلزا (Brasica napus L.) به روش سطح پاسخ و مقایسه اثر انتیاکسیدانی عصاره بر پایداری اکسایشی روغن سویا

امروزه از آنتی اکسیدان های طبیعی به منظور جایگزینی با آنتی اکسیدان های سنتزی برای به تاخیر انداختن و یا ممانعت از اکسیداسیون روغن های خوراکی استفاده می شود. در این تحقیق، از گیاه کلزا (Brasica napus L.) به عنوان یک ترکیب طبیعی برای بهبود پایداری اکسیداتیو و افزایش زمان ماندگاری روغن سویا استفاده شده است. در این مطالعه، عصاره تحت تاثیر سه متغیر و در سه سطح، غلظت (800 ، 500 و 200 پی. پی. ام)، زمان (30-10 دقیقه) و دما (55-35 درجه سانتی گراد) استخراج گردید. پس از بهینه سازی استخراج، عصاره ای با بالاترین فعالیت آنتی اکسیدانی و میزان کل ترکیبات فنولی به روغن سویا با سه غلظت (800 ، 500 و 200 پی. پی. ام) اضافه گردید و سپس نمونه های روغن در سه سطح زمانی (72، 48 و 24 ساعت) و دمایی (65، 55 و 45 درجه سانتی گراد) نگهداری شدند. انجام آزمایش های مختلف روی عصاره های حاصل، بهترین شرایط استخراج برای عصاره ها با استفاده از روش سطح پاسخ تعیین و عصاره گیری در شرایط بهینه انجام شد. نتایج فرآیند بهینه سازی استخراج عصاره نشان داد که در عصاره هیدرواتانولی، غلظت بهینه برابر با 200 پی.پی.ام، زمان بهینه برابر با 30 دقیقه و مقدار بهینه دما 028/47 درجه سانتیگراد تخمین زده شد که در بررسی مقدار بهینه فعالیت مهار کنندگی رادیکال های آزاد DPPH و میزان کل ترکیبات فنولیک در استخراج هیدرواتانولی به ترتیب، 885/43 درصد و mg GA/g 852/39 بود. زمان حاصل از پایداری اکسایشی روغن نشان داد؛ زمان 72 ساعت،  غلظت 200 پی.پی.ام، دما  45درجه سانتی گراد تعیین گردید. نتایج حاصل از پایداری اکسایشی روغن نشان داد اندیس پراکسید و تیوباربیوتیک اسید در استخراج هیدرواتانولی به ترتیب، meq O2/kg 388/2 و mg mal/kg  329/0 گردید. نتایج این تحقیق نشان داد که می توان از آنتی اکسیدان های طبیعی به عنوان جایگزین آنتی اکسیدان های سنتزی در فرمولاسیون روغن های خوراکی استفاده نمود.