فرهنگ امنیتی در جمهوری اسلامی ایران

در جهان امروز، فرهنگ، اندیشه ها و رفتارها را جهت داده و روابط میان افراد و گروه های مختلف جامعه را تنظیم می کند. فرهنگ در تمامی حوزه های زیست اجتماعی بشر از جمله حوزه امنیت، مبنای اثرگذاری است. به باور نویسنده، فرهنگ امنیتی، فرهنگی است که تعیین کننده چگونگی نگاه و رویکرد به شرایط امنیتی است. فرهنگ امنیتی، برآیندی از جامعه شناسی و روانشناسی اجتماعی هر ملتی بوده و ترکیبی از ایده ها، روایت ها، ذهنیت ها و باورهاست. در مقام پرداختن به این مسئله که در مدیریت پدیده های امنیتی، فرهنگ چه نقش و جایگاهی دارد؟ نویسنده دو پرسش زیر را مطرح نمود که کارکردها و رویکردهای فرهنگ های امنیتی کدامند؟ و ویژگی های فرهنگ امنیتی ایران چیست؟ در راستای پاسخ به این پرسش ها، نویسنده با استفاده از روش کتابخانه ای، منابع معتبر فارسی و انگلیسی را مورد مطالعه قرار داده و اطلاعات لازم را استخراج نمود. پس از مطالعه پیشینه موضوع تحقیق، ادبیات و مبانی نظری تحقیق با استفاده از منابع موجود تهیه گردید. به منظور اعتبارسنجی یافته ها، پرسشنامه ای محقق ساخت بین 45 نفر از خبرگان آشنا با مباحث امنیتی و جامعه شناسی کشور به عنوان نمونه آماری توزیع گردید. یافته کلی این تحقیق آن است که ویژگی های فرهنگ امنیتی کشور را می توان در دو مرحله «حفظ امنیت» و «مدیریت ناآرامی» دسته بندی کرد که در مرحله نخست، ویژگی های «عدالت خواهی» و «امیدواری به اصلاح شرایط» بیشترین نقش را در حفظ امنیت و در مرحله دوم، خصایص «جدایی از آشوبگران» و «حمایت از فراخوان های ملی»، تاثیر بیشتری در مدیریت ناآرامی ها دارند، همچنین در این دو مرحله، برخی ویژگی ها به صورت مشترک وجود دارد که بسیار مهم هستند که در بین این ویژگی ها نیز «دین پایه بودن» فرهنگ امنیتی کشور، دارای جایگاه تعیین کننده ای است.