واکاوی فقهی نقش مسجدالحرام در نماز طواف

از مسایل مطرح در باب حج، تعیین مکان ادای نماز طواف واجب یا مستحب و نقش مسجدالحرام در آن است. هرچند در وهله اول بدیهی می نماید که نماز طواف باید در ظرف مسجدالحرام باشد، منتها در فرض جابه جایی مقام ابراهیم (ع) از مکان کنونی به محدوده توسعه یافته یا خارج از مسجدالحرام (مثلا مسعا یا شعب ابی طالب) ظرفیت مسجدالحرام در ادای نماز طواف مخصوصا خلف یا جنب مقام ابراهیم (ع) از مسایلی است که حکم آن چندان هویدا نیست؛ زیرا تحقیقی موسع و یکپارچه در این باره صورت نگرفته است. با تکیه بر تحلیل برآمده از منابع فقهی، موضوعیت داشتن خلف مقام ابراهیم (ع) برای ادای نماز طواف واجب حکایت از آن دارد که اگر مقام ابراهیم (ع) از محدوده کنونی مسجدالحرام به اماکن توسعه یافته یا بیرون از آن (در مسعا یا شعب ابی طالب) منتقل شود نماز طواف باید خلف یا جنب مقام گزارده شود. این تحقیق با هدف شناخت حدود و ثغور ادله و تبیین فقهی نقش مسجدالحرام در نماز طواف انجام شده و نیل به این مقصد در سایه توصیف و تحلیل گزاره های فقهی با گرد اوری داده های کتابخانه میسر است که نتیجه آن، عدم موضوعیت مسجدالحرام در ظرف ادای نماز طواف واجب در فرض مذکور است.