ارزیابی میزان آفلاتوکسین M1 در شیرهای پاستوریزه استان آذربایجان شرقی به روش HPLC

آفلاتوکسین ها متابولیت های ثانویه قارچی و گروهی از مایکوتوکسین ها می باشند که به عنوان یک ماده سرطان زا برای انسان شناخته شده اند. هدف از این پژوهش تعیین میزان آفلاتوکسین M1 در شیر پاستوریزه تولیدی کارخانجات لبنی استان آذربایجان شرقی به روش کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا (HPLC) می باشد.

در این مطالعه 45 نمونه شیر پاستوریزه به طور تصادفی در فواصل زمانی مرداد تا مهر ماه سال 1394 از کارخانه های لبنی استان آذربایجان شرقی جمع آوری گردید. سپس میزان آفلاتوکسین M1 در هر نمونه با استفاده از دستگاه HPLC مجهز به دتکتور فلورسانس بعد از خالص‫سازی با ستون های ایمنوافینیتی تعیین شد.

نتایج حاصل از تحقیق نشان داد که 47 درصد نمونه های آزمایش شده آلوده به سم آفلاتوکسین M1 بودند. در 53 درصد نمونه ها آلودگی قابل تشخیص مشاهده نگردید. محدوده آلودگی بین 27/43-1 نانوگرم در لیتر بود، هیچ کدام از نمونه ها نیز آلودگی بالاتر از حد قانونی اتحادیه اروپا (50 نانوگرم در لیتر) نداشتند. در نمونه های شیر پاستوریزه کارخانه های لبنی مختلف از نظر میزان آلودگی به آفلاتوکسین M1، تفاوت معنی دار وجود داشت (05/0˂p). 

پایین بودن میزان آفلاتوکسین M1 در نمونه های مورد مطالعه، در حال حاضر می تواند از نظر بهداشت عمومی رضایت بخش باشد. با این حال آلودگی نزدیک به حد مجاز استاندارد در 3 درصد نمونه ها مورد توجه است و نیاز به پایش مداوم و بررسی های دقیق تر مانند نوع تغذیه دام دارد. در ضمن رعایت بهداشت دامداری ها و کارخانه های لبنی ضروری است تا برنامه ریزی لازم برای کاهش میزان آفلاتوکسین M1 در شیر و فرآورده های لبنی صورت گیرد.