بررسی تطبیقی علل توقف حبسیه سرایی بر اساس مولفه های متنی اشعار فارسی و عربی

سرایش شاعران در زندان و بیان شکواهای تلخ از زمانه از سویی و ستیز ادبی با جور حاکمان از سویی دیگر در دیباچه حبسیه-سرایی جای می گیرد که خود از گونه های کمیاب ادبیات غنایی در ادب فارسی و عربی برشمرده می شود. بررسی حبسیات شاعران ایرانی و عرب نشان از این دارد که این نوع ادبی با گذشت زمان، تغییر مشهودی در ساختار و محتوا نداشته و این فرض ایجاد می شود که توقف رشد ادبی داشته است. در این مقاله تلاش شده است با انتخاب چهار حبسیه برجسته فارسی و عربی که در بازه های زمانی متفاوت سروده شده است، نخست مولفه های مشترک این نوع، تعیین و سپس علل و عوامل توقف رشد آن به شیوه توصیفی - تحلیلی بررسی گردد. پژوهش حاضر با نگاهی به گزینش متن از دو دوره متفاوت تاریخی انجام شده است. یافته ها نشان می دهد بینامتنیت، خوانش برابر، الگوی تاریخی مشابه از مولفه های ایستایی این نوع ادبی است. به علاوه چهار علت که موجبات توقف رشد ادبی حبسیات را فراهم کرده بازیابی شده است.