شناسایی و ارزیابی ریسک در تاسیسات آب شرب شهر هشتگرد به روش FMEA

تقویت امنیت و انعطاف پذیری زیرساخت های حیاتی مانند تاسیسات آبی که بخشی از دارایی های اصلی و مراکز حیاتی شهرها بوده و در برابر حملات احتمالی بسیار آسیب پذیرند، نقش بسیار مهمی در کاهش آسیب پذیری در شرایط بحرانی دارد. مطالعه حاضر با هدف شناسایی و ارزیابی ریسک تاسیسات آب شرب شهر هشتگرد به روش بررسی حالات بالقوه خطر و تحلیل اثرات ناشی از آن انجام شد.

مطالعه تحلیلی حاضر در سال 1399 در کل تاسیسات آبی شهر هشتگرد انجام شد. شناسایی و تعیین انواع خطرات و تهدیدات بالقوه تاسیسات آبی شهر هشتگرد در مورد کمیت و کیفیت آب و بهره برداری و نگهداری، از طریق بررسی مستندات لازم، بازدیدهای میدانی، مشاهده، مصاحبه و نظرخواهی از متخصصان آبفای استان البرز و شهر هشتگرد انجام شد. در ادامه به کمک تکنیک FMEA ارزیابی ریسک انجام گرفت. عدد اولویت ریسک با ضرب سه عامل شدت، احتمال وقوع و احتمال کشف محاسبه شد و بر اساس آن، اولویت بندی خطرات انجام و راه کارهای لازم برای کاهش خطر ارایه گردید.

در این مطالعه 42 خطر بالقوه شناسایی شد. بیشترین خطرات متعلق به چاه های آب (35.71٪) بود. خطرات شناسایی شده 10، 33 و 57 درصد به ترتیب مرتبط با کمیت، کیفیت آب و بهره برداری و نگهداری بودند. بالاترین عدد اولویت ریسک به ترتیب 576، 448 و 392 مرتبط با تهدیدات بحرانی متعلق به انتخاب نامناسب محل چاه آب، احتمال حملات فیزیکی به مخازن و بالا بودن عمر ایستگاه پمپاژ و شبکه توزیع آب بود. به ترتیب 47.6، 40.5 و 11.9 درصد ریسک ها در سطح بحرانی، متوسط و غیربحرانی بودند. عدد اولویت ریسک برای تهدیدات در سطح بحرانی در مورد چاه های آب با 8 ریسک در رنج 448-192، برای ایستگاه های پمپاژ با 8 ریسک در رنج 576-280 و برای مخازن و شبکه توزیع آب با 4 ریسک در رنج 392-336 بود.

یافته های این مطالعه نشان داد کل تاسیسات آبی هشتگرد تحت تاثیر تهدیدات بالقوه بحرانی شناسایی شده، آسیب پذیرند و نیازمند اصلاحات، کنترل و نظارت جدی و آموزش و مهارت افزایی به روز و مکرر کارکنان هستند. انجام اصلاحات به خصوص برای تهدیدات در سطح بحرانی، به ترتیب اولویت برای مخازن آب و شبکه توزیع، ایستگاه پمپاژ و سپس چاه های آب، می تواند نقش موثری در کاهش پتانسیل خطر و اثرات مخرب تهدیدات در بحران داشته باشد و لازم است مورد توجه جدی مسیولین صنعت آب قرار گیرند.