نقد مقاله «ازدواج» دانشنامه قرآن الیور لیمن

اهتمام مستشرقان به پژوهش های قرآنی به مثابه یک موضوع علمی که دارای کاربست های متعددی است، در عصر حاضر فزونی یافته است. بدیهی است که این پژوهش ها خالی از نکات مثبت و منفی نیست. «قرآن، یک دایره المعارف» معروف به دایره المعارف قرآن با سرویراستاری الیور لیمن یکی از پژوهش های قرآنی نوپدیدی است که مقالاتی نیز راجع به زنان در قرآن همچون مقاله «ازدواج» در آن وجود دارد. مقاله «ازدواج» نوشته خانم «کیسیا علی» به بحث های مختلفی مانند خلقت و جفت شدن، موانع ازدواج، عقد ازدواج و حقوق و تکالیف ناشی از نکاح می پردازد. این مقاله در کنار برخی مطالب مفید دارای شبهات عقیدتی، فقهی و... است که شناساندن و پاسخ به آن ها را بایسته می سازد. مستشرقان به عنوان دانشمندانی که گستره تبلیغات آنان جنبه بین المللی دارد و اشکالات آنان بر آموزه های قرآن موجب بدفهمی جهانیان نسبت به قرآن می شود، ضروری است که به نقد و پاسخ اشکالاتشان به جد پرداخته گردد. نوشتار حاضر با روش توصیفی - تحلیلی نخست به جنبه های مثبت مقاله درزمینه ذکر صحیح مسایل مربوط به ازدواج پرداخته و سپس به بررسی پنج نقطه ضعف درزمینه افزایش حقوق مردان نسبت به زنان در سه حیطه طلاق، تعدد زوجات، قوامیت مرد، مضیق بودن اختیار زن در برابر همسر و عدم دلالت قرآن بر چگونگی توالی خلقت زن و مرد پرداخته است. یافته های پژوهش حاکی از آن است که این سخن مستشرقان مبنی بر عدم عدالت میان زن و مرد از منظر قرآن، دور از صواب است. از منظر قرآن زن و مرد در ارزش انسانیت با یکدیگر برابرند و تنها ملاک برتری تقوا است؛ اما در زندگی اجتماعی با توجه به نظام هماهنگ حق و تکلیف، وظایف و تکالیف مردان با زنان متفاوت است.