واکاوی رویکرد سازمان شفافیت بین الملل و طرح حمایت از افشاگران فساد

یکی از کارآمدترین شیوه‌های مبارزه با فساد، گسترش فرهنگ برملاسازی است. سازمان شفافیت بین‌الملل نهادی بین‌الملل است که اصولی راهنما برای تصویب قوانین مربوط به افشاگران پیشنهاد کرده است. هدف این پژوهش ابتدا بررسی مهمترین قوانین پیشنهادی سازمان شفافیت بین‌الملل، مقایسه آن با طرح حمایت از افشاگران فساد مجلس شورای اسلامی و در نهایت احراز نقاط ضعف و کاربردی این طرح است.

پژوهش از نظر هدف کاربردی، و از نظر نوع پژوهش، توصیفی- تحلیلی است که با استفاده از منابع کتابخانه‌ای به روش اسنادی مورد تحلیل قرار گرفته و جمع‌آوری اطلاعات به صورت فیشبرداری بوده است؛ بدین صورت که پس از ماخذیابی کتابها، مجلات و اسناد مربوط به موضوع، فهرست موقت از مطالب مورد نیاز تهیه، و سپس با آماده‌سازی فیشها، مرحله فیشبرداری شروع و مطالب تنظیم شده است.

 قویترین ساز و کاری که مورد استفاده بسیاری از کشورهای پیشگام در حوزه مبارزه با فساد است، ساز و کار گزارشدهی فساد توسط مردم است. از مزایای استفاده از عموم مردم برای کشف و برخورد با جرایم می‌توان به افزایش احتمال کشف فساد، افزایش سرعت کشف فساد، تقویت سرمایه اجتماعی، هزینه‌های اجرایی نزدیک به صفر، کاهش بار مالی و اجرایی دستگاه‌های اجرایی و کاهش امنیت برای مفسدان نام برد.

از مقایسه طرح حمایت از افشاگران فساد مجلس و مهمترین اصول سازمان شفافیت  بین‌الملل نتیجه می‌شود که طرح مجلس در غالب موارد از اصول شفافیت بین‌الملل پیروی نکرده و دارای خلاها و ایرادهای بسیاری است؛ لذا در پایان پس از ذکر نقاط ضعف و قوت، یک ماده واحده با 4 تبصره برای جایگزینی آن طرح پیشنهاد شده است.