عوامل موثر بر تحرک اجتماعی در میان نخبگان اقتصادی در سه دهه ی گذشته

پژوهش حاضر با هدف تعیین روند تحرک اجتماعی در میان نخبه گان اقتصادی در سه دهه ی گذشته انجام پذیرفت. روش این پژوهش از نوع توصیفی است. جامعه آماری این پژوهش نخبه گان اقتصادی شهر تهران (در حدود 100هزار نفر) هستند که بر اساس جدول مورگان حجم نمونه 384 نفر بر اساس نمونه گیری تصادفی نظام مند انتخاب شد بدین صورت که از هر 260 نفر یک نفر انتخاب و به پرسشنامه پاسخ دادند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه پژوهشگر ساخته استفاده شده است که اعتبار آن از طریق اعتبار محتوا، اعتبار سازه و پایایی ابزار از طریق روش آلفای کرونباخ مشخص شده است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون تحلیل واریانس یک سویه و تحلیل مسیر استفاده شده است. نتایج به دست آمده حاکی از آن است که تحرک اجتماعی در سه دهه ی 70-80- 90 از نظر تحرک عمودی، افقی و جغرافیایی متفاوت است مشخص گردید که تحرک افقی و تحرک جغرافیایی در سه دهه ی 70، 80 و 90 تفاوت معناداری دارند. همچنین، نتایج نشان داد که که نخبگان اقتصادی بیشترین تحرک اجتماعی را در دهه ی 90 داشته اند و کمترین تحرک را در دهه ی 80. همچنین، نخبه گان اقتصادی در دهه ی 90 تمایلی به تحرک جغرافیایی نداشته اند زیرا 97.9 درصد از نخبه گان اقتصادی اعلام کرده اند که تمایلی به خروج از کشور ندارند. همچنین بر اساس نتایج نیز مشاهده شد که افراد تمایل به تحرک افقی دارند. در تحلیل مسیر نیز مشخص گردید که عامل خانواده با مجموع اثر مستقیم و غیر مستقیم 0.291 در اولویت اول، دانش اقتصادی با اثر مستقیم و غیر مستقیم 0.254 در اولویت دوم، رسانه با اثر مستقیم و غیر مستقیم معکوس 0.164- در اولویت سوم، هوش اجتماعی با اثر مستقیم و غیر مستقیم 0.163 در اولویت چهارم، نگرش جنسیتی با اثر مستقیم و غیر مستقیم معکوس 0.153- در اولویت پنجم، ارتباطات کلامی با اثر مستقیم و غیر مستقیم معکوس 0.098- در اولویت ششم، خلاقیت با اثر مستقیم و غیر مستقیم 0.090 در اولویت هفتم و سیاست با اثر مستقیم و غیر مستقیم معکوس 0.077- در اولویت هشتم قرار گرفته اند.