نقش و ترکیب کمیته های اخلاق در پژوهش

تحقیقات در علوم سلامت، طیف وسیعی از انواع مطالعات را در بر می گیرد. برای مثال، این تحقیقات می تواند شامل مطالعات آزمایشگاهی، یا پژوهش هایی که بر روی حیوانات به عمل می آید را در بر گیرد. هم چنین، تحقیقاتی که در سطح بالین بیماران به عمل آمده و یا تحقیقات اپیدمیولوژیک که در سطح افراد، گروه ها و جوامع صورت می پذیرد را نیز، شامل شود]1[. برای این که همه این تحقیقات، به درستی طراحی شده و به اهداف از پیش تعیین شده خود دست یابند، تصویب پروپوزال آن ها در یک کمیته اخلاق در پژوهش (Research Ethics Committee) کاملا ضروری است. کمیته های اخلاق در پژوهش با در نظر گرفتن قوانین و ارزش های اخلاقی موجود در جامعه و در کمال امانت داری، این وظیفه خطیر را بر عهده دارند تا مطمین شوند که انجام تحقیق مورد نظر، کاملا ضروری است. هم چنین، با انجام آن، به سوال یا سوالات مهمی پاسخ داده شده و یا فرضیات مهمی، آزمون می گردند. بالاخره، با انجام این طرح پژوهشی، هیچ صدمه ای به جامعه تحت بررسی وارد نخواهد شد. یا این که اگر جامعه مورد بررسی با شرکت در مطالعه، در معرض مخاطره قرار می گیرد، فواید حاصل از مطالعه برای آن ها و جامعه بشری، بسیار بیش تر از مخاطراتی باشد که شرکت در مطالعه، برایشان ایجاد می کند]2[. از همین رو، ترکیب صحیح اعضاء کمیته اخلاق در پژوهش هر موسسه، امری بسیار حیاتی است که تضمین کننده موفقیت عملکرد آن است. این اعضاء، باید از بین بهترین متخصصین هر رشته علمی انتخاب شوند که مرتبط با موضوع طرح های پژوهشی آن موسسه باشند. هم چنین، آن ها باید در امور پژوهش در سلامت حاذق بوده و توانایی و علاقه آن را داشته باشند تا طراحی پژوهش های مورد بررسی را، به دقت و فارغ از هرگونه تعارض در منافعی، مورد داوری قرار دهند. بنابراین، در کمیته های اخلاق در پژوهش دانشگاه های علوم پزشکی، عضویت متخصصینی از علوم بالینی و علوم پایه، بسیار ضروری است. هم چنین، ضروری است که هر کمیته اخلاق در پژوهشی از حضور یک متخصص اپیدمیولوژیست و یک متخصص آمار حیاتی نیز برخوردار بوده تا جنبه های متدولوژی و آماری هر طرحی، به دقت مورد واکاوی قرار گیرد]3[. کمیته های اخلاق در پژوهش حتما باید به فراخور، عضوی از افراد عادی جامعه (Lay people) یا نماینده ای از بیماران تحت مطالعه را نیز انتخاب نمایند. در این صورت، جنبه های عملی و کاربردی طراحی پژوهش مورد نظر نیز، از نظر این افراد به دقت مورد بررسی قرار خواهد گرفت]4[.