بازتاب معراج مسیح در غزلیات صائب تبریزی

سیمای مسیح در غزلیات صایب، جلوه ویژه ای دارد؛ به گونه ای که می توان با انسجام ابیات او در این زمینه، تصویر نسبتا جامعی از زندگی این پیامبر آسمانی ارایه کرد و آزاداندیشی دینی صایب و شعر فارسی را به مخاطب نشان داد. از آنجا که بررسی تمام جوانب این موضوع فراتر از گنجایی یک مقاله است؛ کوشیده ایم تا با محوریت معراج مسیح که بیش از دیگر بخش های زندگی آن حضرت، مورد توجه صایب قرار گرفته است؛ فلسفه توجه به این موضوع و تاثیر آن بر جنبه های محتوایی شعر او، موضوعی است که در پژوهش های ادبی کم تر مورد توجه قرار گرفته است. بررسی تحلیلی - توصیفی این موضوع در شعر صایب نشان می دهد که او در طرح موضوع معراج مسیح، به تلفیق مطالب قرآن، انجیل، کتب قصص و سنت های ادبی پرداخته و در قالب سه زوج عیسی و فلک چهارم، عیسی و خورشید و عیسی و سوزن؛ از تمام جزییات این واقعه برای بیان اندیشه های اخلاقی، عرفانی، اجتماعی، دینی، تعلیمی و غنایی خود بهره گرفته است و این تلمیح، دست مایه مضمون سازی و خیال پردازی قرارگرفته و در جذب مخاطبان شعر او تاثیرگذار شده است. نگاه صایب به معراج مسیح به دور از هرگونه تعصبی، تلفیقی آزاداندیشانه از اسلام و مسیحیت را در بر می گیرد و بدون تردید، معرفی این نگاه می تواند در تقریب مذاهب و توجه افزون تر اذهان جهانیان به شعر و ادب فارسی تاثیر بسیار داشته باشد.